• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات نوآوری

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - نوآوری باز؛ نگاهی جامع بر مفاهیم، رویکردها، روندها و عوامل کلیدی موفقیت
        مصطفی  صفدری رنجبر منوچهر منطقی غلامرضا توکلی
        فرايند نوآوری در گذشته وابسته به منابع فکری درون سازمانی و تلاش برای توسعه و تجاري‌سازي آنها در درون سازمان بوده است. امروزه پارادایم نوآوری باز شرکت‌ها را دعوت مي‌کند در کسب و کار خود از ایده‌ها و فناوری‌های بیرونی بیشتر بهره ببرند و به دیگر شرکت‌ها هم اجازه دهند از ای چکیده کامل
        فرايند نوآوری در گذشته وابسته به منابع فکری درون سازمانی و تلاش برای توسعه و تجاري‌سازي آنها در درون سازمان بوده است. امروزه پارادایم نوآوری باز شرکت‌ها را دعوت مي‌کند در کسب و کار خود از ایده‌ها و فناوری‌های بیرونی بیشتر بهره ببرند و به دیگر شرکت‌ها هم اجازه دهند از ایده‌های نوآورانه آنها بهره‌مند شوند. نوآوری باز موضوعی است که در سال‌های اخیر به شدت مورد توجه محققان و مدیران قرار گرفته است. هدف این مقاله آن است که از طریق انجام یک مطالعه مروری بر روی پژوهش‌های انجام شده در زمینه نوآوری باز (70 مقاله)، به مفاهیم، رویکردها، دیدگاه‌ها، روندهای اصلی و عوامل کلیدی موفقیت نوآوری باز اشاره نماید. از جمله یافته‌های این پژوهش مي‌توان به ضرورت توجه شرکت‌ها و سازمان‌ها به هر دو رویکرد درون به بیرون و بیرون به درون در نوآوری باز، توجه به دیدگاه‌ها و روندهای جدید و نوظهور در زمینه نوآوری باز و مورد توجه قرار دادن عوامل کلیدی موفقیت نوآوری باز مانند شبکه‌سازی خارجی، واسطه‌های نوآوری، هوشمندی فناوری، ظرفیت جذب، مدل کسب و کار باز و عوامل انسانی نظیر فرهنگ و انگیزش اشاره نمود. نتیجه‌ اصلی اینکه مدیران سازمان‌ها و شرکت‌ها مي‌بایست از نوآوری باز به عنوان راه حلی برای مقابله با تغییرات پرشتاب فناوری، چرخه عمر کوتاه فناوری‌ها، هزینه بالای تحقیق و توسعه درونی و رقابت شدید جهانی بهره بگیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - مروری بر قوانین و مقررات علم و فناوری و ارتباط با نوآوري
        محمدرضا عطارپور سید حبیب الله طباطبائیان
        با رشد مفهوم نظام‌های نوآوری، ارتباطات بین بازیگران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. یکی از مهمترین ابزاری که ارتباطات بین بازیگران مختلف در این نظام‌ها را شکل خواهد داد، مقررات و قوانین مرتبط با علم، فناوری و نوآوری (STI) است. در ادبیات موضوع و به ویژه در نگاه اقتصاد چکیده کامل
        با رشد مفهوم نظام‌های نوآوری، ارتباطات بین بازیگران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. یکی از مهمترین ابزاری که ارتباطات بین بازیگران مختلف در این نظام‌ها را شکل خواهد داد، مقررات و قوانین مرتبط با علم، فناوری و نوآوری (STI) است. در ادبیات موضوع و به ویژه در نگاه اقتصاددانانی نظیر شومپیتر، تأثیر مثبت و منفی این قوانین بر توسعه فناورانه و نوآورانه، اثبات شده است. با بررسی ادبیات، سه طبقه‌بندی برای دستیابی به قوانینی جامع در زمینه STI شناسایی شد. این طبقه‌بندی‌ها، دسته‌بندی (OECD) از قوانین، قانون‌گذاری بر اساس جلوگیری از شکست‌های مختلف و تقسیم قوانین به قوانین فناورانه و غیرفناورانه را در بر مي‌گیرد. به علاوه این پژوهش، قوانین موردی علم و فناوری و قوانینی که تحت عنوان "قانون علم و فناوری" در سایر کشورها وجود دارد را نیز بررسی کرده است. در نتیجه با ارائه یک چارچوب پیشنهادی ابعادی که به نظر مي‌رسد باید در قانون جامع علم، فناوری و نوآوری مطرح گردد، نشان داده شده است. در پایان با توجه به بررسی‌های این پژوهش مواردی چون توجه به به‌سازی نهادهای موجود و یا نوآوری‌های نهادی در مواقع لازم، تعیین شاخه‌های علم و فناوری دارای اولویت، نگاه جامع به مقوله علم، فناوری و نوآوری و در نتیجه محتوای قوانین و توجه به تکامل و پویایی قوانین، از جمله مباحثی هستند که تصمیم گیرندگان در تدوین چنین قوانینی باید مدنظر قراردهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ارائه يك چارچوب مفهومي به منظور شناسایی ابزارهای مناسب برای تدوین راهبرد نوآوری به کمک یکپارچه‌سازی قابلیت‌ها و روش‌های تصمیم‌گیری نوآورانه
        فرهاد شاهمیری ناصر امن پور
        یکی از دشوارترین چالش‌های پیش روی مدیران امروزی، مدیریت نوآوری فناورانه است که منجر به ارزش آفرینی، سودآوری، ایجاد رقابت‌پذیری پایدار، محیط‌های کاری فرح‌بخش و جذب و نگهداری نیرو‌های خلاق و بهره‌ور مي‌گردد. مدیریت موفقیت‌آمیز نوآوری فناورانه زمانی روی مي‌دهد که مجموعه گس چکیده کامل
        یکی از دشوارترین چالش‌های پیش روی مدیران امروزی، مدیریت نوآوری فناورانه است که منجر به ارزش آفرینی، سودآوری، ایجاد رقابت‌پذیری پایدار، محیط‌های کاری فرح‌بخش و جذب و نگهداری نیرو‌های خلاق و بهره‌ور مي‌گردد. مدیریت موفقیت‌آمیز نوآوری فناورانه زمانی روی مي‌دهد که مجموعه گسترده‌اي از عناصر و فعالیت‌های سازمانی به خوبی مدیریت شده و در چارچوب راهبرد نوآوری سازمان با یکدیگر یکپارچه گردند. یکی از مفاهیم مورد بحث در راهبرد نوآوری، قابلیت‌های نوآورانه است. قابليت‌هاي نوآورانه، به عنوان مجموعه الگوهاي مهارتي مورد استفاده شركت‌‌ها براي تدوين و پياده‌سازي راهبرد نوآوری تعریف مي‌گردد. در هر مرحله از این فرايند، ابزار‌های گوناگونی مورد استفاده قرار مي‌گیرد. انتخاب نوع ابزار مناسب، با توجه به معیار‌های گوناگونی صورت مي‌پذیرد. برخی از این معیار‌ها عبارتند از: ساده يا پيچيده بودن خدمات و محصولات شرکت و میزان عدم اطمینان نسبت به بازارهاي آتي احتمالي و محيط‌هاي رقابتي براي فناوري جديد. در این مقاله با استفاده از یک رویکرد یکپارچه در روش تصمیم‌گیری و روش نوآورانه که مبتنی بر نوآوری فنی- مهندسی است ابزار‌های مناسب در هر مرحله از قابلیت‌های نوآورانه، معرفی مي‌شود. برخی از پرکاربردترین این ابزار‌ها عبارتند از ماتریس SWOT، تکنیک دلفی، نظریه خلاقانه حل مسأله (TRIZ)، پیش‌بینی‌هاي آماری، تحلیل سلسله مراتبی، روش تاگوچی، 6 سیگما و ساير. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - نقش رویکرد نوآوری باز بر کسب هوشمندی فناوری
        کامران فیضی سید کمال  طباطبائیان حسین  خسرو پور
        یکی از مسائل مهم در کسب و کار سرعت بالای تغییرات و تحولات در محیط فناورانه بوده که، توانایی برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در این حوزه را بدون درک شایسته از موقعیت حال و آینده فناوری، ناممکن ساخته است. از این رو، شناسایی، ایجاد و توسعه شبکه همکاران تحقیقاتی و صنعتی با استفاد چکیده کامل
        یکی از مسائل مهم در کسب و کار سرعت بالای تغییرات و تحولات در محیط فناورانه بوده که، توانایی برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در این حوزه را بدون درک شایسته از موقعیت حال و آینده فناوری، ناممکن ساخته است. از این رو، شناسایی، ایجاد و توسعه شبکه همکاران تحقیقاتی و صنعتی با استفاده از رویکرد نوآوری باز و بکارگیری هوشمندی فناوری به منظور رصد و دیده‌بانی تحولات فناورانه برای سازمان‌های فناوری‌محور و پیشرفت علم و فناوری که اثر مستقیم بر حوزه کسب و کار این سازمان‌ها دارد، دارای اهمیت بالایي است. از سوی دیگر، رشد فزاینده اینترنت در افزایش منابع داده برای هوشمندی فناوری تأثیر بسزایی داشته، بکارگیری مناسب و استفاده از ابزار فناوری اطلاعات برای دست‌یابی و تجزیه و تحلیل این داده‌ها به یک نکته کلیدی در ایجاد هوشمندی فناوری تبدیل شده است. از این رو، راهبرد سازمان در شناسایی و اکتساب فرایند مناسب هوشمندی فناوری دارای اهمیت زیادی شده که یک سازمان در ادغام نوآوری و ایده از بیرون سازمان با مزیت‌های اصلی درون سازمانی به آن نیازمند است. در نتیجه سازمان‌ها با ایجاد پیوند بین هوشمندی فناوری و نوآوری باز از طریق استقرار یک چارچوب نظام‌مند می‌توانند به هدف خود که افزایش ارزش هوشمندی فناوری است کمک کنند. به عبارت دیگر هوشمندی فناوری به عنوان ابزار رویکرد نوآوری باز از طریق ایجاد ارتباط بین دانش و ایده از خارج سازمان و مزیت‌های اصلی در درون سازمان باعث ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - ارتباط فرايند نوآوري باز و توانمندی جذب بنگاه ها
        غزاله  جاوید جعفر باقری نژاد
        نوآوری باز و توانمندی جذب دو مفهوم قابل توجه در تحقیقات مدیریت نوآوری به شمار می‌آیند. توانمندی جذب شرکت‌ها، تعیین کننده توانمندی آنها برای گسترش ایده‌ها یا فناوري خارجی است. در این مقاله دو مفهوم توانمندی جذب و نوآوری باز را به یکدیگر ارتباط داده و با استفاده از دیدگاه چکیده کامل
        نوآوری باز و توانمندی جذب دو مفهوم قابل توجه در تحقیقات مدیریت نوآوری به شمار می‌آیند. توانمندی جذب شرکت‌ها، تعیین کننده توانمندی آنها برای گسترش ایده‌ها یا فناوري خارجی است. در این مقاله دو مفهوم توانمندی جذب و نوآوری باز را به یکدیگر ارتباط داده و با استفاده از دیدگاه‌های نوین درباره نوآوری باز به تشریح مفهوم توانمندی جذب پرداخته شده است. با توجه به عواملی مانند چرخه عمر کوتاه فناوري، فناوری‌های در حال ظهور، هزینه‌ها و خطرات مرتبط با فناوري‌ها، جهانی شدن فرایندهای تحقیق و توسعه، افزایش رقابت بین بنگاه‌ها در بازار محصولات خود و اهمیت رو به رشد سرمایه‌گذاری برای تأمین مالی ایده‌های کسب و کار، منابع فناوري خارجی اهمیت بسیار دارند و جریانات دانش برای رقابت امری الزامی است اما این جریانات به طور خودکار جامه عمل نمی‌پوشند و شرکت‌ها باید مهارت‌های خود را برای حرکت به سمت آنها گسترش دهند. بنابراین توانمندی جذب امری بسیار مهم در توضیح این مطلب است که چرا بعضی بنگاه‌ها در خلق و کسب ارزش از فناوري توسعه یافته خارجی بهتر از دیگران هستند. هدف از این مقاله تحلیل این مطلب است که دریابیم: "ارتباط توانمندی جذب و نوآوری باز چگونه است؟"و نقش تکمیلی فناوري‌های داخلی و خارجی در فرایند نوآوری باز وتوانمندی جذب در شرکت‌های نوآور تشریح شوند. در واقع مقاله حاضر قصد دارد با بهره‌گیری از تحقیقات پیشین با تفکیک نوآوری باز به دو بعد کلیدی آن (بعد انسانی که شامل رهبری، کارتیمی و انگیزه و بعد سازمانی که شامل فرایند نوآوری باز، ساختار، ظرفیت‌ها و مدل تجاری می‌باشد) به تحلیل ارتباط نوآوری باز و توانمندی جذب بپردازد و یک مدل مفهومی ارائه کند. سپس در این پژوهش از روش سوات به تحلیل اجزا مدل مفهومی پیشنهادی برای بررسی ارتباط این دو عامل مبادرت شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - توسعه توانمندی حل ابداعانه مسائل و سرعت بخشی به تحقیق و توسعه اثربخش با بکارگیری TRIZ
        مصطفی جعفری حمیدرضا ضرغامی
        در شرایط حاضر و با توجه به روند سریع تغییرات فناوری، مراکز تحقیق و توسعه تلاش مستمر خود را برای جستجو و کشف روش ها و ابزارهایی جدید به منظور هدایت فعالیت های تحقیقاتی پژوهشگران جهت تولید راهکارهای ابداعانه برای مسائل فراروی افزایش داده  اند. TRIZ یکی از تکنیک  های حل ا چکیده کامل
        در شرایط حاضر و با توجه به روند سریع تغییرات فناوری، مراکز تحقیق و توسعه تلاش مستمر خود را برای جستجو و کشف روش ها و ابزارهایی جدید به منظور هدایت فعالیت های تحقیقاتی پژوهشگران جهت تولید راهکارهای ابداعانه برای مسائل فراروی افزایش داده  اند. TRIZ یکی از تکنیک  های حل ابداعانه مسأله است که توسط گنریش آلتشولر روسی با هدف بهبود و سرعت  بخشی به فرایند حل نوآورانه مسائل و کمک به مخترعان پایه‌ گذاری شده است. این تکنیک دارای ابزارهای بسیار توانمندی به منظور تعریف و شناسایی صحیح مسئله و حل آن به شیو ه  های ابداعی و خلاقانه می  باشد. حل ابداعانه مسأله از طریق TRIZ، به صورت یک فرایند چهار مرحله اي گام به گام شامل «تعریف مسأله»، «انتخاب ابزار»، «تولید راه حل» و «ارزیابی راه حل ها» می باشد که در هر یک از این مراحل از ابزارهای مخصوصی استفاده مي شود. در این مقاله ضمن معرفی اجمالی TRIZ و ابزارهای آن، به بیان خلاصه اي از نحوه کارکرد و قابلیت های آنها در توسعه توانمندی خلاقیت و نوآوری و حل مسأله در افراد و سازمان ها پرداخته شده است. عامل اصلی تمایز TRIZ با سایر تکنیک ها و روش های سنتی خلاقیت، جامعیت و رویکرد متفاوت آن در نحوه مواجهه با مسأله و عدم پذیرش سعی و خطا در حل ابداعانه مسائل و مسیر خلاقیت و نوآوری و ارائه فرایندی نظام مند بدین منظور مي باشد. درک صحیح TRIZ مزایای قابل توجهی را برای افراد و سازمان ها به خصوص در فرایندهای تحقیق و توسعه و حل مسائل مربوطه در پی خواهد داشت که به تعدادی از آنها در این مقاله اشاره شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - ارائه‌ی الگویی برای گونه‌شناسی انواع نوآوری سازمانی
        حمیدرضا رضوانی رزا گرایلی نژاد
        سازمان ها برای از عهده برآمدن رقابت و تدوام رشد و حیاتشان همواره به دنبال کسب مزیت رقابتی هستند و نوآوری از مهم ترین روش-های اصلی کسب آن است. حال سؤال اصلی این است که مهم ترین نوآوری ها در یک سازمان چه چیزی می تواند باشد؟ به همین دلیل محققین بر نوآوری و انواع آن تمرکز ب چکیده کامل
        سازمان ها برای از عهده برآمدن رقابت و تدوام رشد و حیاتشان همواره به دنبال کسب مزیت رقابتی هستند و نوآوری از مهم ترین روش-های اصلی کسب آن است. حال سؤال اصلی این است که مهم ترین نوآوری ها در یک سازمان چه چیزی می تواند باشد؟ به همین دلیل محققین بر نوآوری و انواع آن تمرکز بسیاری نموده و مدل ها و الگوهای متعددی را ارائه نمودند. مرور ادبیات تحقیق نشان دهنده ی وجود تعدد و گاهی تعارض در این دید گاه‌ها است. این مقاله، از طریق تلفیق دیدگاه های صاحب‌نظران قبلی، الگویی جامع برای دسته بندی انواع نوآوری سازمانی پیشنهاد می نماید. روش جمع آوری اطلاعات، استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و روش تحقیق، مقایسه ی نتایج تحقیقات قبلی و یک تحقیق ترکیبی است. از مقایسه و جمع بندی دیدگاه های قبلی سه بعد اصلی حاصل گردید که عبارتند از: 1) محور تمرکز (نتایج یا فرایند)، 2) نوع رویکرد (فعلی یا جدید)، و 3) نوع تغییر (بنیادی یا تدریجی). با استفاده از این سه بعد، یک الگو ارائه گردید که تمامی انواع نوآوری را در خود جای داده و نظرات مختلف محققین قبلی را در خود یکپارچه کرده است. مدیران سازمان ها می توانند با استفاده از این الگو تصمیم بگیرند که چه نوع نوآوری را در دستور کار قرار دهند و کار را از کجا آغاز کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - ظهور و تکامل نظام حقوق مالکیت صنعتی ژاپن
        پریسا ریاحی
        تأثیر حقوق مالکیت فکری بر نوآوری و عملکرد اقتصادی پیچیده است و دقت در طراحی نظام مالکیت فکری به نحوی که بتواند به عنوان ابزار سیاستی موثری در توسعه اقتصادی استفاده شود، ضروری است. در طراحی این نظامها، کشورهای مختلف بسته به شرایط داخلی و محیط جهانی مسیرهای متفاوتی را می چکیده کامل
        تأثیر حقوق مالکیت فکری بر نوآوری و عملکرد اقتصادی پیچیده است و دقت در طراحی نظام مالکیت فکری به نحوی که بتواند به عنوان ابزار سیاستی موثری در توسعه اقتصادی استفاده شود، ضروری است. در طراحی این نظامها، کشورهای مختلف بسته به شرایط داخلی و محیط جهانی مسیرهای متفاوتی را می پیمایند. از این رو، ارزیابی های مقایسه ای و محک زنی، در بیشتر پژوهش های سیاستی مورد استفاده سیاستگذاران قرار می گیرد. این مقاله به همین منظور به مطالعه موردی مراحل تکامل نظام مالکیت صنعتی در ژاپن پرداخته و در انتها شامل توصیه هایی جهت طراحی استراتژیک این نظام در ایران است. ژاپن در مراحل اولیه توسعه خود از نظام حقوقی مالکیت صنعتی سود فراوانی برده است. یادگیری فناورانه در ژاپن به پشتیبانی" نظام ضعیف مالکیت صنعتی" صورت گرفت. این نظام ضعیف، جذب نوآوری و دانش برون مرزی توسط بنگاههای داخلی را تسهیل کرد. ابتکاراتی نظیر ثبت "مدلهای سودمند" و "طرح های صنعتی" نه تنها فرهنگ ثبت اختراع را در این کشور توسعه داد بلکه مشوقی قوی برای نوآوری های تدریجی و بهبودهای حداقلی بر پایه اختراعات خارجی شد. زمانی که قابلیت های فناورانه بنگاههای داخلی افزایش یافت و بنگاهها خواستار رژیم حفاظتی قویتر برای اختراعات خود شدند، نظام حقوق مالکیت فکری ژاپن تقویت شد به طوری که در حال حاضر یکی از سخت ترین و کامل ترین نظام های IPR جهان به شمار می آید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - عوامل مؤثر بر انتشار و گسترش فناوري مديريت دانش مبتني بر وب، مطالعه موردي شرکت مشانير
        ایمان مخلصی مصطفی ترابی
        امروزه فناوری های پیچیده، مثل سیستم‌های فناوری اطلاعات تقاضاهای جدیدی را برای درک ما از تکنولوژی‌ها و تغییر آنها به ‌‌وجود می‌آورند. با افزایش تمایل به استفاده از تکنولوژی‌های مبتنی بر وب برای پیشتیبانی و افزایش عملکرد شغلی، سیستم‌های فناوری اطلاعات به یک بخش حیاتی از چکیده کامل
        امروزه فناوری های پیچیده، مثل سیستم‌های فناوری اطلاعات تقاضاهای جدیدی را برای درک ما از تکنولوژی‌ها و تغییر آنها به ‌‌وجود می‌آورند. با افزایش تمایل به استفاده از تکنولوژی‌های مبتنی بر وب برای پیشتیبانی و افزایش عملکرد شغلی، سیستم‌های فناوری اطلاعات به یک بخش حیاتی از عملیات‌ کسب و کار بدل شده اند. در این پژوهش، نتایج بدست آمده از لحاظ توسعه سازمانی درباره فاکتورهای تعیین کننده در رابطه با دست‌یابی به انتقال اثر بخش تکنولوژی ‌مدیریت دانش مبتنی بر وب مورد توجه واقع شده است. دو فرآیند، گسترش و انتشار از طریق پذیرفتن اثربخشی تکنولوژی‌ مدیریت دانش مبتنی بر وب در سیستم‌های سازمانی برای تغییر ارزیابی می‌شوند. انتقال و پذیرش آغازین یک ابزار فناوری اطلاعات در فرایندهای کسب و کار سیستم در حال پذیرش، لزوماً تغییر را به شکل مقصود طراحان یا کاربرانش تضمین نمی‌کند. این مهم فقط هنگام گسترش آشکار می‌شود که سیستم‌های فناوری اطلاعات سبب تغییر شوند. با یک‌بار مستقر شدن این تکنولوژی، نیاز برای به‌دست آوردن و سپس اندازه‌گیری یکپارچگی به‌وجود می‌آید؛ این موضوع اشاره می دارد که نیازی برای اندازه‌گیری درجه گسترش به عنوان منبع تغییر در این سیستم وجود دارد. هر یک از این فرآیندها (انتشار و گسترش) توسط مجموعه‌های تعیین‌کننده‌ تحت تاثیر واقع می‌شوند. در این پژوهش، از مدل‌های تجربی انتشار و گسترش در تکنولوژی‌ مدیریت دانش مبتنی بر وب استفاده می‌شود. منشا تغییر در انتقال این تکنولوژی‌ها در این مطالعه بررسی می‌شود. این مطالعه همچنین برای انتقال اثربخش تکنولوژی مدیریت دانش مبتنی بر وب در سازمان‌ها، توصیه‌هایی را ارایه می‌دهد. این پژوهش به دنبال این است که چه عواملی بر روی فرایند انتقال تکنولوژی و پذیرش تکنولوژی‌های فناوری اطلاعات تاثیر می‌گذارد و چه‌کاری باید به منظور تسهیل انتقال موفق این تکنولوژی‌ها انجام شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - چالشهاي اساسي سياستگذاري تکنولوژي‌هاي نوظهور در ايران نانوتکنولوژي به عنوان يک مثال
        رضا انصاري سید حبیب الله طباطبائیان
        امروزه در كشورهاي صنعتي و بطور فزاينده‌اي در كشورهاي تازه توسعه يافته سياستگذاران به اين نتيجه رسيده اند كه مفهوم سيستم ملي نوآوري به عنوان رويکردي سيستمي چارچوبي مفيد براي تدوين سياست تكنولوژي مي‌باشد. در اين مقاله با مروري بر ادبيات سياستگذاري تکنولوژي و مفهوم نظام مل چکیده کامل
        امروزه در كشورهاي صنعتي و بطور فزاينده‌اي در كشورهاي تازه توسعه يافته سياستگذاران به اين نتيجه رسيده اند كه مفهوم سيستم ملي نوآوري به عنوان رويکردي سيستمي چارچوبي مفيد براي تدوين سياست تكنولوژي مي‌باشد. در اين مقاله با مروري بر ادبيات سياستگذاري تکنولوژي و مفهوم نظام ملي نوآوري به عنوان چارچوبي براي تدوين سياست تكنولوژي، تجربه سياستگذاري تکنولوژيهاي نوظهور در کشور (نانوتکنولوژي به عنوان يک مثال) مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته و چالشهاي اساسي و همچنين چند پيشنهاد به منظور بهبود وضعيت سياستگذاري ارائه گرديده و نهايتا با توجه به ادبيات و ملاحظات اساسي مطرح شده ضرورت طراحي رويكردي سيستمي در مواجهه با تكنولوژيهاي نوظهور تبيين شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - چارچوب فرايندي استراتژي نوآوري در سازمانها با ديدگاه آينده نگاري
        فاطمه ثقفی کلثوم  عباسی شاهکوه اکبر  کاری دولت آبادی
        ظهور فناوريهاي نو انتظارات بشر را از سطح رفاه و كيفيت زندگي به شدت ارتقا داده است. تحقيقات نشان داده است که نوآوري مبتني بر فناوريهاي نو باعث ايجاد بازارهاي جديد و افزايش اندازه بازار مي شود. تقاضاي بازار از يك طرف و فناوريهاي نو از طرف ديگر باعث شده تا چارچوب تدوين است چکیده کامل
        ظهور فناوريهاي نو انتظارات بشر را از سطح رفاه و كيفيت زندگي به شدت ارتقا داده است. تحقيقات نشان داده است که نوآوري مبتني بر فناوريهاي نو باعث ايجاد بازارهاي جديد و افزايش اندازه بازار مي شود. تقاضاي بازار از يك طرف و فناوريهاي نو از طرف ديگر باعث شده تا چارچوب تدوين استراتژي نواوري به عنوان یک ضرورت سازمان مطرح باشد. به این منظور در اين مقاله ابتدا فرايند هاي معتبر نوآوري بررسي مي شود. با توجه به اینکه تفکر استراتژيک و کشف فرصتهای آینده نیازمند شناخت روندهاي آينده و آينده نگاري است. لذا در گام دوم آينده نگاري و کاركردهاي آن معرفی می شود. سپس با استفاده از روش فراتلفيق ميزان تاثير گذاري کارکردهاي آينده نگاري در فرآيندهاي نوآوري تحلیل میشود. در گام سوم، چارچوبي فرايندي براي نوآوري در سازمانها مبتنی بر ساختار فرآيندي استراتژي اثربخش ارائه و گامهاي آن تشريح مي شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - بررسي تطبيقي رويكردها و چارچوبهاي سنجش نوآوري
        سید نورالدین درونکلایی حسین رضا علیزاده ولوکلایی
        ادبيات موجود در سنجش نوآوري را از دو طريق ميتوان بررسي كرد: 1) سنجش نوآوري در سطح شركت 2) سنجش نوآوري در سطح ملي. سنجش نوآوري در سطح شركت جهت تصميمگيري در مورد مقدار تخصيص منابع به فعاليتهاي نوآوري و براي انتخاب حوزههايي كه نوآوري نويد بخش بازده اقتصادي بالايي است، و هم چکیده کامل
        ادبيات موجود در سنجش نوآوري را از دو طريق ميتوان بررسي كرد: 1) سنجش نوآوري در سطح شركت 2) سنجش نوآوري در سطح ملي. سنجش نوآوري در سطح شركت جهت تصميمگيري در مورد مقدار تخصيص منابع به فعاليتهاي نوآوري و براي انتخاب حوزههايي كه نوآوري نويد بخش بازده اقتصادي بالايي است، و همچنين مديريت راهبردهاي نوآوري درون بنگاهي، مورد نياز ميباشد. در سطح ملي نيز سياستگذاران براي شناخت وضعيت موجود، روند تحولات آينده، دريافت بازخورد از تأثيرات مثبت و منفي سياستهاي موجود و تدوين سياستهاي مناسب به اطلاعات حاصله از سنجش نوآوري نيازمند هستند. در مقاله حاضر سعي شده است تا مستند به مرور ادبيات موضوعي مربوط به عنوان تحقيق، با استفاده از بررسي تطبيقي برخي تحقيقات انجام شده در مورد سنجش نوآوري، به شباهتها و تفاوتهاي آنها اشاره شود. در بخش شباهتها به دو مورد فرايند نوآوري، سنجش تغييرات فناورانه و در بخش تفاوتها نيز به دو مورد: سطح تحليل و ارائه شاخصها براي سنجش هر سه حوزه فرايند سيستمي نوآوري اشاره شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - نقش تحقیق و توسعه در توسعه اقتصادی کشورها
        مهناز ربیعی
        هزينه تحقيق و توسعه و پيشرفت تكنولوژي باعث كاهش هزينه ها، افزايش بهره وري و رشد صادرات مي شود. تكنولوژي‌هاي جديد موجب تقويت جابجايي عوامل توليد و ايجاد تنوع بيشتر در توليدات مي باشد. علاه بر آن، تكنولوژي باعث تغيير هزينه نسبي توليد و نيز افزايش مزيت نسبی بنگاه ها و در ن چکیده کامل
        هزينه تحقيق و توسعه و پيشرفت تكنولوژي باعث كاهش هزينه ها، افزايش بهره وري و رشد صادرات مي شود. تكنولوژي‌هاي جديد موجب تقويت جابجايي عوامل توليد و ايجاد تنوع بيشتر در توليدات مي باشد. علاه بر آن، تكنولوژي باعث تغيير هزينه نسبي توليد و نيز افزايش مزيت نسبی بنگاه ها و در نهایت كشورها می‌شود. هزينه تحقيق و توسعه و نوآوري و تكنولوژي هاي جديد به بنگاههای اقتصادی اجازه مي‌دهد توان توليدي خود را ارتقاء بخشند كه اين امر نيز منجر به رشد ظرفيت، كاهش هزينه، افزايش كيفيت و افزايش سرعت در تحويل كالا مي شود ويژگي برجسته ايده ها و نوآوريها اين است كه رقابت پذير نيستند. براي مثال، با دستيابي به روش جديد، ديگران به راحتي مي‌توانند آن را بكار گيرند. بدون اينكه اين مساله سبب منع استفاده كنندگان اوليه شده باشد بنابراين، اين قبيل مقولات تنها يك بار توليد شده و به راحتي قابل تكثيرند. همين ويژگي سبب ايجاد مزاياي خارجي مي گردد كه منعكس كننده شرايط بازده صعودي به مقياس و بازار غيررقابتي است. البته چنانچه توليدكنندگان بتوانند در استفاده از نوآوری و ایده‌های جدید محدوديت ايجاد نمايند (مانند حق اختراع)، درجه و ميزان مزاياي خارجي آن كاهش مي يابد. در این مقاله اهمیت تحقیق وتوسعه (R&D) بر رشد ارزش افزوده از طریق مدلهای رشد درونزا توضیح داده می‌شود و ضمن بررسی مدل رشد درونزای رومر، یک مدل ریاضی برای رشد اقتصادی ایران ساخته و اثر تحقیق و توسعه، سرریزهای حاصل از تحقیق وتوسعه، نیروی کار، سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی بر اساس آزمون انجام شده به روش حداقل مربعات معمولی برآورد گردیده است. با توجه به تاثیر مدیریت نوآوری بر بهبود تحقیق وتوسعه سپس به بررسی اثر مدیریت نوآوری پرداخته شده است. هدف اين مقاله بررسي تاثير تحقیق وتوسعه(R&D) در سطح کلان کشور و مدیریت نوآوری در سطح سازمان جهت دستیابی به رشد اقتصادی است. با توجه به نتایج بدست آمده و تاثیر مثبت تحقیق و توسعه (R&D) بر رشد اقتصادی کشور، به نحوة مدیریت نوآورانه در یک نمودار شبکه‌ای در سازمانها به منظور دستیابی به رشد اقتصادی می‌پردازیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - ارائه مدل برای شناسایی ابعاد و اندازه‌گیری ظرفیت جذب؛ مطالعه موردی نانو فناوری ایران
        حسین قلیزاده علیرضا معینی علی بنیادی نائینی مهدی محمدی
        در این مقاله شاخص‌های ظرفیت جذب در حوزه نانو فناوری ایران شناسایی و تأثیرگذارترین شاخص‌ها به منظور شناسایی، جذب و کاربردی سازی فناوري توسعه يافته خارجى و استفاده از پنجره‌های فرصت احتمالی مشخص گردیده. بدین منظور ابتدا با مطالعه ادبیات موضوع با رویکرد رویش نظریه ابعاد ظر چکیده کامل
        در این مقاله شاخص‌های ظرفیت جذب در حوزه نانو فناوری ایران شناسایی و تأثیرگذارترین شاخص‌ها به منظور شناسایی، جذب و کاربردی سازی فناوري توسعه يافته خارجى و استفاده از پنجره‌های فرصت احتمالی مشخص گردیده. بدین منظور ابتدا با مطالعه ادبیات موضوع با رویکرد رویش نظریه ابعاد ظرفیت جذب در حوزه نانو شناسایی و دسته‌بندی شده‌اند، سپس با نظر خبرگان و تصحیحی که در چند مرحله صورت پذیرفته، مدلی مفهومی اولیه ارائه گردیده است. با توجه به مدل اولیه، پرسشنامه‌ای با 29 سؤال طراحی و در جامعه هدف توزیع گردید، 267 پرسشنامه از 600 پرسشنامه دریافت شد. در تحلیل نتایج با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، 29 گویه اصلی در 9 عامل زيربنايي و بنيادي قرار گرفت که با استفاده از مدل اولیه و ادبیات موضوع یک عامل به آن اضافه شد. مجدداً تحلیل عاملی اکتشافی برای بار دوم استفاده که 10 گویه مرحله ابتدایی در 5 عامل قرار گرفت. مدل معادلات ساختاری برای هر دو مرحله صورت پذیرفت. نتایج حاکی از تأیید مدل ابتدایی ارائه شده می‌باشد. بعد نگهداری با 84/0، اکتشاف با 55/0، شایستگی‌های تعاملی با 46/0، ظرفیت‌های داخلی با 35/0 و تحول با 21/0 به ترتیب مهمترین ابعاد ظرفیت جذب شناسایی، که هر یک از این ابعاد با شاخص‌های ارائه شده در ادبیات موضوع می‌تواند پایه و بستر سیاست‌گذاری در چارچوب سند چشم‌انداز باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - نظام ارزيابي توسعه ايده‌هاي نو به منظور استفاده در دوره‌هاي رشد مقدماتي
        حمید  مهدوی مرتضی راستی برزکی قاسم مصلحي
        در دنيايي به سر مي‌بريم كه پيچيدگي رابطه ‌علّي و معلولي به شدت افزايش يافته است و كماكان اين روند ادامه دارد. صاحبان ايده، حاميان آنها و ذينفعان به منظور آغاز يك فعاليت تجاري جديد با سؤال‌هاي متعددي روبرو هستند. سؤال‌هايي نظير "آيا اين ايده به موفقيت مي‌رسد يا نه؟" و "چ چکیده کامل
        در دنيايي به سر مي‌بريم كه پيچيدگي رابطه ‌علّي و معلولي به شدت افزايش يافته است و كماكان اين روند ادامه دارد. صاحبان ايده، حاميان آنها و ذينفعان به منظور آغاز يك فعاليت تجاري جديد با سؤال‌هاي متعددي روبرو هستند. سؤال‌هايي نظير "آيا اين ايده به موفقيت مي‌رسد يا نه؟" و "چه نوع توجه و حمايتي براي موفقيت اين ايده لا‌زم است؟" ارزيابي ايده براي نوآوران به منظور آشنايي با نقاط ضعف و قوت ممكن و نيز براي مديران مراكز رشد به منظور پذيرش صاحبان ايده براي استقرار در آن مراكز و شروع حمايت‌هاي متناسب با نيازهاي آنها در ابتداي فرايند نوآوري موضوعي بسيار لا‌زم و در عين حال جذاب است. "نظام ارزيابي اوليه امكان‌سنجي توسعه ايده‌هاي نو" به منظور ارزيابي امكان‌سنجي تجاري‌سازي ايده‌ها در ابتداي فرايند نوآوري تدوين شده است. اين مقاله ضمن معرفي اين نظام به توسعه و بهبود آن به عنوان ابزاري براي كمك به مديران مراكز رشد در فرايند جذب و پذيرش و پي‌بردن به حمايت‌هاي لا‌زم در طي مدت استقرار آنها و نيز آشنا شدن صاحبان ايده با موانعي كه ممكن است به شكست آنها منجر شود، پرداخته است. بهبود نظام با در نظر گرفتن شرايط موجودتيم كاري متقاضيان استقرار در مركز رشد صورت گرفته است. از جمله بخش‌هاي اين مقاله، ارائه يك مطالعه موردي و تجزيه و تحليل نتايجبه دست آمده از نظام مذكور است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - بررسی تأثیر نوآوری سازمانی و نوآوری مدیریّتی در مؤفّقیّت شرکتهای دانش بنیان (مورد مطالعه: شرکتهای دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری گیلان)
        مرتضی اسدپور مهناز کارگر
        امروزه نوآوری، از مهم‌ترین عوامل رشد اقتصادی به شمار می‌رود. نوآوری زمانی رخ می‌دهد که ایده به صورت محصول، فر آیند یا خدمتی توسعه یابد. نوآوری یک نظام مدیریتی است که بر رسالت سازمان تأکید دارد، به دنبال فرصتهای استثنایی است و تعیین می کند که آیا مسیر استراتژیک سازمان من چکیده کامل
        امروزه نوآوری، از مهم‌ترین عوامل رشد اقتصادی به شمار می‌رود. نوآوری زمانی رخ می‌دهد که ایده به صورت محصول، فر آیند یا خدمتی توسعه یابد. نوآوری یک نظام مدیریتی است که بر رسالت سازمان تأکید دارد، به دنبال فرصتهای استثنایی است و تعیین می کند که آیا مسیر استراتژیک سازمان مناسب است یا خیر. نوآوری معیارهای مؤفقیت را معلوم می کند و نیز به دنبال فرصتهای جدید است. از طرفی توسعۀ شرکت‌ های دانش‌ بنیان یکی از راهبردهای مهم و اثرگذار جهت تحقق اقتصاد مقاومتی است و این شرکتها نقش تأثیرگذاری در توسعۀ اقتصاد دانش بنیان دارند. در این تحقیق تأثیر نوآوری سازمانی و نوآوری مدیریتی در مؤفقیت شرکتهای دانش بنیان بررسی شد. هدف کلی این پژوهش، بررسی تأثیر نوآوری سازمانی و نوآوری مدیریتی در مؤفقیت شرکتهای دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری گیلان می باشد. بررسی و توصیف اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه با استفاده از شاخص‌های فراوانی و درصد فراوانی، بررسی فرضیه های پژوهش و وجود روابط بین متغیرهای پژوهش با استفاده از آزمون برازش مدل با استفاده از شاخص های برازندگی نرم افزار LISREL انجام شد. تحلیلها بیانگر تأیید تمامی فرضیه های این تحقیق بود. نتایج نشان داد که نوآوری سازمانی و نوآوری مدیریتی در مؤفقیت شرکتهای دانش بنیان تأثیر دارند. نتایج همچنین نشان داد نوآوری سازمانی تأثیر غیر مستقیم بیشتری را از طریق شدت نوآوری بر مؤفقیت شرکتها دارد و شدت نوآوری بیشترین تأثیر را بر مؤفقیت شرکتها دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - تحلیل کارکردهاي نظام نوآوري فناورانه در فناوري نسل‏های نوین در صنعت ارتباطات دیجیتال
        شارا  آقاجانيان
        ارتباطات دیجیتال یکی از صنایعی است که با نرخ رشد بسیار بالا در حوزه نوآوری در حال گسترش و پیشروی می‏باشد. این صنعت در سطح جهانی دارای تحولات گسترده‏ای بوده، به‌طوری‌که مدل‏های کسب و کار آن دچار دگرگونی قابل ملاحظه‏ای براساس تغییرات فناوري نسل‏های نوین در این صنعت شده‏ ا چکیده کامل
        ارتباطات دیجیتال یکی از صنایعی است که با نرخ رشد بسیار بالا در حوزه نوآوری در حال گسترش و پیشروی می‏باشد. این صنعت در سطح جهانی دارای تحولات گسترده‏ای بوده، به‌طوری‌که مدل‏های کسب و کار آن دچار دگرگونی قابل ملاحظه‏ای براساس تغییرات فناوري نسل‏های نوین در این صنعت شده‏ است. فناوري نسل‏های نوین فناوری مهمی را با نام بستر شبکه داده به وجود آورده است که در این مقاله از آن به عنوان نظام نوآوری فناورانه نام برده شده است. در نظام نوآوری فناورانه موجود با ایجاد زمینه‏های تخریب خلاقانه1، محیط کسب و کار سازمان‏ها را با دو آلترنتیوِ انطباق و کسب موفقیت یا فروپاشی کامل سیستم مواجه نموده است. برخلاف بسیاری از مقالات که رویکرد ساختاری و کارکردی را به صورت جداگانه جهت بررسی نظام نوآوری فناورانه به کار برده‏اند. در این مقاله براساس فرآیندی مشخص مطالعات ساختاری را به عنوان پیش‌نیازی جهت مطالعات کارکردی معرفی نموده تا زمینه‏های مناسب‌‏تری برای مطالعات کارکردی فراهم شود. با استفاده از بررسی ادبیات موضوعی و مسائل موجود در صنعت، پرسشنامه‏ای جهت ارزیابی هشت عامل کارکردی تدوین نموده، از طریق اعمال فازهای توسعه فناوري به‌عنوان عاملی تأثیرگذار در وابستگی و اولویت‌بندی عوامل کارکردی که تاکنون کمتر به آن توجه شده است؛ کارکردها در فاز مورد نظر را اولویت‌بندی و عوامل مسدود کننده، نیروهای پیشران و سپس سیاست‏های مورد نیاز تحلیل و تدوین شده‏اند. براساس نتایج به‌دست آمده، بررسی فرآیند مذکور به عنوان چارچوب مناسبی برای مطالعات کارکردی مدنظر قرار گرفته و نهایتاَ با ارائه سیاست‌گذاری‏های مناسب، مطالعات کارکردی بیشتر را در این صنعت پیشنهاد نموده‌ایم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - الزامات گذر از نوآوری بسته به نوآوری باز
        منوچهر منطقی پريسا حسن‌آبادي
        ضرورت تغییر دیدگاه از نوآوری بسته به باز در دنیای امروز با توجه به پراکندگی و رشد دانش مفید در دسترس بازیگران چندگانه نوآوری بر سازمانی پوشیده نیست. در سال‌های اخیر، نوآوری باز به یکی از موضوعات مورد توجه مدیریت نوآوری تبدیل شده است. از این رو شناسایی ساز وکارهای مناسب چکیده کامل
        ضرورت تغییر دیدگاه از نوآوری بسته به باز در دنیای امروز با توجه به پراکندگی و رشد دانش مفید در دسترس بازیگران چندگانه نوآوری بر سازمانی پوشیده نیست. در سال‌های اخیر، نوآوری باز به یکی از موضوعات مورد توجه مدیریت نوآوری تبدیل شده است. از این رو شناسایی ساز وکارهای مناسب برای عملی کردن اصول آن، می‌تواند گذر سازمان‌ها از رویکرد نوآوری بسته به باز را تسهیل ‌نماید. مقاله حاضر قصد دارد با بهره‌گیری از تحقیقات انجام گرفته به شناسایی و توضیح ابعادی بپردازد، که هدایت‌گر سازمان‌ها در ‌بکارگیری نوآوری باز هستند. ابعاد شناسایی شده تحت عنوان الزامات گذر از نوآوری بسته به باز، همچنین مؤلفه‌های آن‌ها در چارچوب نظری تحقیق ارائه شده‌اند. این چهار بعد عبارتنداز: فرایندها، ساختار سازمانی، شبکه‌سازی و سیستم مدیریت دانش. هریک از این ابعاد نقشی در بکارگیری نوآوری باز دارند. فرایندها شیوه رسمی انجام کار هستند و افراد را برای انجام کارها هدایت می‌کنند. ساختار سازمانی جایی است که فرایندها اجرا و ارتباطات سازمان با دنیای بیرون مدیریت می‌شود. همچنین فرهنگ نوآوری در آن ظهور می‌یابد. سیستم مدیریت دانش و ابزارهای آن حامی بکارگیری نوآوری باز هستند و جهت جریان یافتن بهتر دانش بکار گرفته می‌شوند. شبکه‌سازی روشی است که امکان بهره‌گیری از منابع مختلف بیرونی و عرضه منابع سازمان به بیرون را فراهم می‌آورد. همچنین نتایج نشان می‌دهد بین این ابعاد ارتباط متقابل وجود دارد. با کمک این چهار بعد، مدیران می‌توانند بکارگیری نوآوری باز را در سازمان خود تسهیل نمایند و سرعت پیاده‌سازی آن را تسریع بخشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - نوآوری باز و مشارکت ذی‌نفعان (مزایا و مخاطرات)
        فرزانه بختياري مجتبي ناهيد
        در نوآوری باز پارادوکسی بین تمایل دستیابی به مزایای نوآوری باز و نگرانی از سوءاستفاده احتمالی در آن توسط سایرین وجود دارد. مدل نوآوري آزاد تغييراتي را در رويكرد بنگاه به مديريت راهبردي فناوري بوجود مي‌آورد كه در طول ساليان متمادي بعنوان پاسخي براي اصلاحات قابل توجه در م چکیده کامل
        در نوآوری باز پارادوکسی بین تمایل دستیابی به مزایای نوآوری باز و نگرانی از سوءاستفاده احتمالی در آن توسط سایرین وجود دارد. مدل نوآوري آزاد تغييراتي را در رويكرد بنگاه به مديريت راهبردي فناوري بوجود مي‌آورد كه در طول ساليان متمادي بعنوان پاسخي براي اصلاحات قابل توجه در محيط رقابتي پديدار مي‌شود. نوآوری آزاد می‌گوید ما همواره می‌توانیم پیشرفت کنیم زیرا همه ایده‌ها، ایده‌های خوبی هستند، همه ایده‌ها می‌توانند توسعه یابند، اگر ایده‌ای ارزش فکر کردن دارد، پس ارزش گفتن هم دارد. ما همگی خلاق هستیم و می‌توانیم خلاق‌تر هم باشیم. تئوری ذینفعان و تحولات اخیر در خلق ارزش از طریق مشارکت ذینفعان می‌تواند به اصلاح این ساختار کمک کند. در تحقیقات مختلف محدودیت‌های مرتبط با انواع نوآوری باز، شناسایی و مدل‌هایی مبتنی بر فرایند نوآوری باز ارائه شده‌اند. اما چندی است این مدل‌ها از طریق مشارکت ذینفعان گسترش یافته‌اند و دستاوردهای تازه‌ای را در اختیار کسب‌وکارها قرار داده است. هنگام یکپارچگی با مشارکت ذینفعان، فرایندهای نوآوری باز را می‌توان برای دستیابی به مزایایی فراتر از کسب اطلاعات خاص از طریق کارشناسان بیرون از سازمان درک کرد. علاوه بر این درگیر شدن ذینفعان در مدل نوآوری باز این اجازه را می‌دهد تا درک بیشتر و پذیرش آسان‌تر خطرات کلی در طی فرایند نوآوری باز، صورت گیرد. از این‌رو این مقاله کاربردی با استفاده از روش مروری و کتابخانه‌ای، تکنیک کیفی و تحلیل محتوا؛ ضمن بررسی ادبیات نوآوری باز و برخی مدل‌های آن به بررسی ارتباط نوآوری باز و مشارکت ذی‌نفعان می‌پردازد و تلاش خواهد نمود تا مزایا و مخاطرات این مشارکت را نیز به مخاطبین ارائه نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - ارائه مدل اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر نوآوری باز با استفاده از روش دیمتل
        عطیه حقیقت
        در دنیای رقابتی امروز، سازمان‌ها برای رشد و توسعه موقعیت خود باید شیوه جدید مقتضی با این میزان تغییرات و پیشرفت سریع را اتخاذ کنند. یکی از الزامات توسعه بخشیدن و پیشرو بودن در صنعت، برخورداری از رویکرد و نگاه نوآوری باز در سازمان است. نوآوری به عنوان عامل کلیدی در خلق ا چکیده کامل
        در دنیای رقابتی امروز، سازمان‌ها برای رشد و توسعه موقعیت خود باید شیوه جدید مقتضی با این میزان تغییرات و پیشرفت سریع را اتخاذ کنند. یکی از الزامات توسعه بخشیدن و پیشرو بودن در صنعت، برخورداری از رویکرد و نگاه نوآوری باز در سازمان است. نوآوری به عنوان عامل کلیدی در خلق ارزش و کسب مزیت رقابتی پایدار در محیط متغیر پیچیده کنونی بنگاه‌ها به حساب می‌آید. نوآوری باز با تاکید بر از بین بردن مرزهای سازمان و دخیل کردن عوامل ارزش آفرین خارج از سازمان، احتمال موفقیت و توسعه سازمانی را بالا برده و ریسک ناشی ازخطرات سرمایه گذاری‌ را کاهش می‌دهد. از آنجا که در دهه اخیر، توجه و تمرکز از صنایع پیشرفته به صنایع متوسط و از سطح کلان به سطح صنعت و بنگاه معطوف شده است، ضروری است پژوهش‌هایی به منظور بکارگیری رویکرد نوآوری باز در بنگاه و صنایع مختلف توسعه یابد. به همین منظور، در این پژوهش با بررسی و شناسایی عوامل موثر بر نوآوری باز ، با استفاده از روش دیمتل به اولویت‌بندی این عوامل پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی است و ابزار گرد آوری آن با کمک مرور ادبیات پژوهشی این حوزه و گردآوری اطلاعات پرسشنامه در بین مدیران نوآوری و خبرگان و کارشناسان این حوزه است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد آمادگی سازمانی، مدیریت مالکیت فکری و توانمندی مشارکتی از اثرگذارترین عوامل بر نوآوری باز و ظرفیت جذب، واسطه‌های نوآوری و مدل کسب و کار از تاثیرپذیرترین عوامل نوآوری باز در بنگاه‌ها هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - طراحی سازمان های صنایع خلاق با رویکرد نوآوری کاربرمحور
        الناز سیاوشی نجمه جوریان یهناز سیاوشی
        صنایع خلاق اخیرا به عنوان یک مجموعه در حال رشد و مهم در صنایع شناخته شده است که در رویه های سیاست گذاری مورد توجه قرار گرفته است. ارزش اقتصادی صنایع خلاق فراتر از تولید آشکار کالاهای فرهنگی و یا به کارگیری افراد خلاق است و می تواند به عنوان نقش محرک و تسهیلگر فرایند تغی چکیده کامل
        صنایع خلاق اخیرا به عنوان یک مجموعه در حال رشد و مهم در صنایع شناخته شده است که در رویه های سیاست گذاری مورد توجه قرار گرفته است. ارزش اقتصادی صنایع خلاق فراتر از تولید آشکار کالاهای فرهنگی و یا به کارگیری افراد خلاق است و می تواند به عنوان نقش محرک و تسهیلگر فرایند تغییر درکل اقتصاد گسترش یابد. به نظر محققین نوآوري و خلاقیت بستر لازم براي اجراي اقتصاد مقاومتی و پویایی شرکت هاي صنعتی جهت کسب دانش فنی و تکنولوژي تولید پایدار می باشد. نوآوری ایجاد شده توسط کاربران شاید مهم ترین تغییر در فرآیند نوآوری از زمان انقلاب صنعتی بوده و در حال تبدیل به یک رویکرد بسیار قدرتمند و به سرعت در حال رشد است. این رویکرد دارای مزایایی بیش از نوآوری تولیدکننده محور (که مورد توجه تجارت برای صدها سال بوده است ) می باشد. هنگامی که کاربران بتوانند برای خود نوآوری داشته باشند، آنها میتوانند دقیقا آن چه می خواهند (به جای اتکا به تولید کنندگان که اغلب ناقص عمل می کنند) توسعه دهند .کاربران یک منبع مهم از ایده های خلاق برای محصولات و خدمات جدید هستند. در این مقاله برای بیان رابطه پویای بین صنایع خلاق و اقتصاد مدرن از چهار مدل صنایع خلاق استفاده شده است؛که با تکیه بر مدل نوآوی، تلاش بر آن است که با مرور ادبیات مربوط به صنایع خلاق، ابتدا چالش های مربوط به صنایع خلاق شناسایی شوند سپس با توجه به این چالش ها به طراحی سازمآن‌های صنایع خلاق با رویکرد نوآوری کاربرمحور پرداخته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - یکپارچه‌سازی مشتریان در مقدمات نوآوری (FEI) به کمک رویکرد نوآوری باز: تولید و انتخاب ایده‌های نوآورانه محصول
        علی اصغر ملایی بابک شيرازي جواد سلطان‌زاده
        نوآوری یک عنصر کلیدی برای موفقیت شرکت‌ها در محیط رقابتی می‌باشد. نوآوری‌ها با ایده‌های نوآورانه آغاز می‌شوند که در مراحل اولیه فرایند نوآوری - که اصطلاحاً به آن مقدمات نوآوری (FEI) گفته می‌شود- شکل می‌گیرند. بنابراین، برای دسترسی به اطلاعات از منابع مختلف، به ویژه منابع چکیده کامل
        نوآوری یک عنصر کلیدی برای موفقیت شرکت‌ها در محیط رقابتی می‌باشد. نوآوری‌ها با ایده‌های نوآورانه آغاز می‌شوند که در مراحل اولیه فرایند نوآوری - که اصطلاحاً به آن مقدمات نوآوری (FEI) گفته می‌شود- شکل می‌گیرند. بنابراین، برای دسترسی به اطلاعات از منابع مختلف، به ویژه منابع خارجی، فعالیت‌های اولیه فرایند نوآوری باید در قالب یک رویکرد نظام‌مند سازماندهی شوند. مشتریان به‌عنوان مهم‌ترین منبع ایده‌های نوآورانه در فرایند محصول جدید هستند که شرکت‌ها می‌توانند از آنها استفاده نمایند. برای انتفاع از ایده مشتریان نیاز به وجود مدلی جهت یکپارچه‌سازی آنها با منابع درونی سازمان است. در این مقاله، مدلی برای یکپارچه‌سازی مشتریان برگرفته از پاردایم نوآوری باز در مقدمات نوآوری مبتنی بر ادغام هم‌زمان مشتریان، رقبا و صنایع حاشیه‌ای به منظور افزایش خلاقیت و موفقیت نوآوری ارائه شده است. این مدل پیشنهادی به کمک توسعه مدل یولویک بدست آمده است که در صنعت ادوات کشاورزی برای "سیستم آبیاری قطره‌ای" پیاده‌سازی شد. هدف اصلی این مقاله، تولید ایده‌های نوآورانه محصول و سپس انتخاب نوآورانه‌ترین ایده (نیاز واقعی و برآورده‌نشده) مشتریان در فاز FEI به کمک مدل پیشنهادی، به منظور کاهش نرخ شکست محصولات جدید در بازار می‌باشد. داده‌ها طی یک مطالعه میدانی از 30 مشتری، به‌عنوان نمونه تحقیق، بدست آمده‌اند. نتایج نشان می‌دهند که گشودن فاز FEI و به دنبال آن یکپارچه‌سازی مشتریان مختلف در این فاز، به منظور تولید ایده‌های نوآورانه، تاثیر مثبتی بر روی موفقیت محصول جدید خواهد داشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - اولویت‌بندی ابعاد و شاخص‌هاي مؤثر بر مديريت نوآوري در صنعت تجهيزات نيروگاهي و تأمين انرژي (مطالعه موردی: شرکت مهندسی و ساخت ژنراتور مپنا پارس)
        عباس  خمسه محمدحسن  ناصرملي علی رمضانی
        نوآوری ذاتاَ دارای ریسک است و حتی شرکت‌های رشد یافته نیز نمی‌توانند ریسک‌های نامحدود انجام دهند. عوامل متعددی از قبیل نوع و شیوه رهبری سازمان، منابع مالی، توانمندی کارکنان و ... در اجرای فرايند نوآوري تأثیرگذار می‌باشند که پس از شناسایی عوامل و شاخص‌های مؤثر بر مدیریت ن چکیده کامل
        نوآوری ذاتاَ دارای ریسک است و حتی شرکت‌های رشد یافته نیز نمی‌توانند ریسک‌های نامحدود انجام دهند. عوامل متعددی از قبیل نوع و شیوه رهبری سازمان، منابع مالی، توانمندی کارکنان و ... در اجرای فرايند نوآوري تأثیرگذار می‌باشند که پس از شناسایی عوامل و شاخص‌های مؤثر بر مدیریت نوآوری، تعیین اولویت و رتبه‌بندی آنها، مدیران را در برنامه‌ریزی و مدیریت بهتر فرایند نوآوری یاری می‌کند و باعث کاهش ریسک‌های فعالیت‌های نوآورانه می‌گردد. از این رو در این پژوهش که به عنوان یک مطالعه موردی در شرکت مپنا پارس، صورت گرفته، تعداد 55 شاخص مؤثر بر مديریت نوآوری، در 8 بعد شامل: عوامل مالی، مدیریتی، سازمانی، تحقیقاتی، انسانی، فرهنگی، خارجی و عوامل سیستمی دسته‌بندی گردید و سپس با توجه به میزان تأثیر آنها بر مدیریت نوآوری در شرکت مپنا پارس هر کدام از این شاخص‌ها و ابعاد اولويت‌بندي شده و اولویت هرکدام تعیین گردید. که با توجه به نتایج آن، عوامل انسانی، مدیریتی و فرهنگی نسبتاً در وضع مطلوب می‌باشند و سایر عوامل یعنی عوامل مالی، سازمانی، خارجی، سیستمی و تحقیقاتی در وضعیت نامطلوب قرار دارند. همچنین میان شاخص‌ها، شاخص‌های سبك رهبري سازمان، ميزان حمايت سازماني از كاركنان خلاق، حمايت مديريت ارشد از فعاليت‌هاي نوآورانه داراي بالاترين اولويت و شاخص‌هاي وجود منابع علمي، تبديل دانش ضمني به دانش صريح، توسعه محصولات جديد، تعامل با تأمين‌كنندگان، تعامل با مراكز دانشگاهي و تحولات فناوري، دارای کمترین اولویت می‌باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - حرکت به سوی اقتصاد دانش بنیان با بررسی ارتباط درونی میان ابعاد ورودی و خروجی شاخص جهانی نوآوری
        رضا سلامی حسین میزرایی عاطيه صفردوست
        در دهه ی حاضر، اقتصاد دانش بنیان واژه ای رایج و جذاب در محافل علمی کشور می باشد. این واژه توجه بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران را به خود جلب نموده است. شاخص جهانی اقتصاد دانش بنیان دارای چهار پایه بوده و نوآوری یکی از این پایه ها می باشد. در حوزه نوآوری، کشور ایران از چکیده کامل
        در دهه ی حاضر، اقتصاد دانش بنیان واژه ای رایج و جذاب در محافل علمی کشور می باشد. این واژه توجه بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران را به خود جلب نموده است. شاخص جهانی اقتصاد دانش بنیان دارای چهار پایه بوده و نوآوری یکی از این پایه ها می باشد. در حوزه نوآوری، کشور ایران از امتیاز کمتری، نسبت به متوسط جهانی، برخوردار می باشد. در این نوشتار، با به منظور ارتقای سطح نوآوری و به طبع آن، سطح اقتصاد دانش بنیان، با استفاده از آمارهای جهانی در حوزه اقتصاد دانش بنیان و نوآوری و با تحلیل ضریب همبستگی پیرسون، ابتدا شاخص های ورودی مهم و اثرگذار بر نوآوری شناخته شده و سپس وضعیت این ورودی ها با متوسط جهانی مقایسه شده است. پس از مشخص شدن نقاط ضعف در سنجه های ورودی، وضعیت این سنجه ها در سند برنامه ششم توسعه بررسی شده است. با توجه به یافته ها، مشخص شد که در برنامه ششم توسعه تنها به سنجه درآمد ناخالص داخلی به ازای هر واحد مصرف انرژی اشاره شده است و اشاره مستقیمی به سایر سنجه های مهم نشده است. تفاوت و نوآوری این نوشتار در این است که در این پژوهش سعی شده است ریشه های مهم و اثرگذار نوآوری متناسب با شاخص جهانی نوآوری شناسایی و در سطح ورودی های اولیه اقتصاد دانش بنیان مقایسه انجام گیرد. مقایسه سنجه ها با متوسط جهانی نشان داد که جهت بهبود خروجی های نوآوری، کشور نیازمند به ارتقای سطح سنجه های تحقیق و توسعه، کارکنان دانشی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، محیط سیاسی و پایداری بوم شناختی می-باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - ارائه یک دیدگاه شناخت شناسی به مفهوم نوآوری و سیاست نوآوری
        سينا لاله احسانه نظری
        از آنجایی که در خصوص تمامی علوم، در ابتدای امر، می بایست درک و شناخت اولیه ای از پدیده های قابل مشاهده و مورد مطالعه بدست آورد و بر اساس آن، فرضیه های قابل آزمون ساخته و آن ها را امتحان نمود، مفهوم نوآوری و سیاست نوآوری نیز از این مقوله مستثنا نیست و اگرچه در رابطه با ن چکیده کامل
        از آنجایی که در خصوص تمامی علوم، در ابتدای امر، می بایست درک و شناخت اولیه ای از پدیده های قابل مشاهده و مورد مطالعه بدست آورد و بر اساس آن، فرضیه های قابل آزمون ساخته و آن ها را امتحان نمود، مفهوم نوآوری و سیاست نوآوری نیز از این مقوله مستثنا نیست و اگرچه در رابطه با نوآوری و تدوین سیاست های نوآوری مطالب بسیار متعددی توسط دانشمندان علم نوآوری بیان شده است، در این مقاله ابتدا تعاریف دیگری از نوآوری و خلاقیت و تفکیک این دو مفهوم از یکدیگر را ارائه نموده و سپس مفهوم "شناخت مبتنی بر موقعیت" را به همراه عناصر اساسی مرتبط با آن بیان می کنیم. سپس، نوآوری را با توجه به این مفهوم و در کنار مفهوم سیستم های ارزش تعریف می نماییم. پس از آن، به بررسی اثرگذاری موقعیت و تغییر موقعیت بر شناخت و درک تولید کنندگان و پذیرندگان خلاقیت و نوآوری، بر سیستم های ارزش سازمان ها و پذیرندگان نوآوری می پردازیم. در ادامه با بیان تعاریف مربوط به حافظه ساختارمند و تاثیر و تاثر ناشی از تعاملات بر آن و پس از بررسی عوامل موثر بر تغییر سیستم های ارزش و به وجود آمدن ارزش های اورژانسی و تاثیراتی که این تغییرات می توانند داشته باشند، مفهوم نوآوری و سیاست گذاری های نوآوری را شرح می دهیم. در نهایت، پس از معرفی روش FBS، به عنوان یکی از راهکارهای شناخت نوآوری، مفهوم workbench را به منظور آزمون سیاست گذاری های نوآوری معرفی می نماییم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - شناسایی بازیگران کلیدی در توسعه اکوسیستم نوآوری صنعت پایین‌دست پتروشیمی ایران
        اکبر محمدی مهدی صدقیانی میلاد یداللهی امیر البدوی
        امروزه با سرعت پیشرفت فناوری‌ها و توجه روزافزون به نوآوری بعنوان پیشران توسعه اقتصادی کشورها، توجه به طراحی و پروراندن اکوسیستم‌های نوآوری بیش از پیش رو به افزایش است. اکوسیستم‌های نوآوری معمولاً بصورت راهبردی و شبکه‌ای حول یک فناوری، بخش و یا صنعت خاص در راستای ایجاد ف چکیده کامل
        امروزه با سرعت پیشرفت فناوری‌ها و توجه روزافزون به نوآوری بعنوان پیشران توسعه اقتصادی کشورها، توجه به طراحی و پروراندن اکوسیستم‌های نوآوری بیش از پیش رو به افزایش است. اکوسیستم‌های نوآوری معمولاً بصورت راهبردی و شبکه‌ای حول یک فناوری، بخش و یا صنعت خاص در راستای ایجاد فعالیت‌های کارآفرینی، توسعه و تکامل می‌یابند. یکی از مهم‌ترین اقدمات در مسیر طراحی اکوسیستم‌های نوآوری، جستجو، شناخت، انتخاب و استقرار بازیگران کلیدی اکوسیستم‌‌های نوآوری می‌باشد. پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی با رویکرد کیفی است که با هدف شناسایی بازیگران کلیدی در طراحی اکوسیستم نوآوری صنعت پایین دست پتروشیمی به کمک مطالعه موردی چندگانه صورت گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که شش بازیگر اصلی نقش‌آفرین در توسعه اکوسیستم نوآوری صنعت پایین دست پتروشیمی شامل هماهنگ‌کننده و معمار طراحی، شتاب‌دهنده، تأمین‌کننده زیرساخت‌های انسانی و فیزیکی، سرمایه‌گذار خطرپذیر، کاربران رهبر و کارشناسان رهبر می‌باشد که به ترتیب هلدینگ توسعه کسب و کار نکو به‌عنوان هماهنگ‌کننده و معمار طراح، شرکت مدیریت صنعت نکو به‌عنوان شتاب‌دهنده، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، شرکت پژوهش و فناوری، پژوهشگاه صنعت نفت، پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران و دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه‌‌های شریف، تهران و امیرکبیر به‌عنوان تأمین‌کننده زیرساخت‌های انسانی و فیزیکی، صندوق نوآوری و شکوفایی به‌عنوان سرمایه‌گذار خطرپذیر، شرکت‌های صاحب دموپلنت و روابط عمومی شرکت ملی پتروشیمی بعنوان کاربران رهبر و شرکت‌های دانش‌بنیان موفق به‌عنوان کارشناسان رهبر شناسایی شدند. مطالعات و نتیجه این پژوهش در کمک به شناخت الزامات و توانمندی‌های بازیگران در پرورش و توسعه اکوسیستم نوآوری صنعت پایین‌دست پتروشیمی برای مدیران و تصمیم‌گیران صنعت نفت و پتروشیمی کشور بسیار مؤثر خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - نگاشت نهادی نوآوری در صنعت حمل و نقل ریلی کشور
        مهدی الیاسی مهدی محمدی حسین میرزایی عاطيه صفردوست
        حمل و نقل ریلی بدون اغراق هسته اصلي سیستم‌ها و روش‌های حمل و نقل در کشورهای پیشرفته می‌باشد. در کشور ما نيز با توجه رشد روزافزون شهرنشيني و دغدغه‌هاي اقتصادي، زيست‌محيطي و رفع نيازهاي جامعه، در سال‌های اخیر به حمل و نقل ايمن، سريع و کارآمد و توسعه حمل و نقل ريلي، توجه و چکیده کامل
        حمل و نقل ریلی بدون اغراق هسته اصلي سیستم‌ها و روش‌های حمل و نقل در کشورهای پیشرفته می‌باشد. در کشور ما نيز با توجه رشد روزافزون شهرنشيني و دغدغه‌هاي اقتصادي، زيست‌محيطي و رفع نيازهاي جامعه، در سال‌های اخیر به حمل و نقل ايمن، سريع و کارآمد و توسعه حمل و نقل ريلي، توجه ويژه‌اي شده است. از سوی دیگر بررسي شبكه همكاري‌هاي علمي و فني و تدوين سياست‌هايي جهت اطمينان از وجود روابط لازم در بين نهادها و ايجاد ديدگاهي واحد از شبكه، نیازمند چارچوبی است که در ادبيات علمي نگاشت نهادي مي‌نامند. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نگاشت نهادی نوآوری در صنعت حمل و نقل ریلی کشور است. بر این اساس با محوریت قراردادن مفهوم نظام ملی نوآوری در قالب ابعاد شش‌گانه رویکرد سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی، اقدام به شناسایی نهادهای مؤثر در هر بخش و تدوین طرح کلی نگاشت نهادی صنعت حمل و نقل ریلی گردید. در هر مرحله از تدوین نگاشت با توجه به مصاحبه‌های انجام شده با متخصصین این حوزه نسبت به تکمیل مراحل اقدام گردید. به منظور ترسیم نگاشت نهادی شش گام اصلی در این پژوهش شناسایی شد که شامل: شناسایی سازمان‌های موجود در حوزه حمل و نقل ریلی، شناخت روابط ميان بنگاهي بين نهادهاي موجود در صنعت حمل و نقل ریلی، تهيه ماتريس نهاد- كاركرد براي وضع موجود صنعت، تهيه طرح اولیه نگاشت نهادي براي وضع موجود صنعت، نظرخواهي درخصوص نگاشت تهيه شده و طرح کلی نگاشت نهادی حوزه حمل و نقل ریلی. در نهایت نهادهای اصلی حوزه حمل و نقل ریلی در شش بخش نگاشت نهادی شامل سیاست‌گذاری، پشتیبانی مالی، تحقیق و توسعه، تربیت نیروی انسانی، کارآفرینی و انتشار فناوری احصا گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - نوآوری فناورانه: عواملِ درون‌سازمانی و برون‌سازمانیِ مؤثر و تأثیرپذیر
        علی اصغر زارعی سید عباس ابراهیمی
        در محیط رقابتی کسب‌وکار، توسعه و حفظ یک مزیت رقابتی برای کلیه‌ شرکت‌ها امری حیاتی است؛ نوآوری فناورانه عاملی کلیدی در تحقق این مهم به شمار می‌رود که توجه به عوامل مؤثر بر نوآوری فناورانه و چگونگی تأثیر این عوامل در بهبود نوآوری فناورانه را ضرورت می‌بخشد. از طرفی شناسایی چکیده کامل
        در محیط رقابتی کسب‌وکار، توسعه و حفظ یک مزیت رقابتی برای کلیه‌ شرکت‌ها امری حیاتی است؛ نوآوری فناورانه عاملی کلیدی در تحقق این مهم به شمار می‌رود که توجه به عوامل مؤثر بر نوآوری فناورانه و چگونگی تأثیر این عوامل در بهبود نوآوری فناورانه را ضرورت می‌بخشد. از طرفی شناسایی مهم‌ترین ابعاد تأثیرپذیر از نوآوری فناورانه چه درون سازمان و چه بیرون از سازمان، راهنمایی برای مدیران و مسئولان در جهت نیل به اهداف سازمان و کشور به شمار می‌رود و بیش از پیش اهمیت توجه به این نوع خاص از نوآوری را آشکار می‌سازد. مرور تحقیقات انجام‌شده در زمینه‌ نوآوری فناورانه، نشان می‌دهد که محققان بسیاری به شناسایی، اولویت‌بندی و بررسی تأثیر عوامل صاحب نقش پرداخته‌اند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با بهره‌گیری از روش تجزیه و تحلیل محتوای کیفی و منتظم ساختن مباحث پیرامون موضوع در تحقیقات پیشین از طریق مطالعات کیفی تلخیصی، عوامل صاحب نقش همراه با ابعاد و مؤلفه‌ها تبیین و تشریح شوند. از طریق تجزیه و تحلیل صورت گرفته بیش از بیست عامل شناسایی گردید که ابعاد و مؤلفه‌ها و چگونگی تأثیرگذاری یا تأثیرپذیری هر عامل نیز تشریح شد. مهم‌ترین عامل تأثیرپذیر از نوآوری فناورانه که ضرورت توجه به این مهم را بیش از پیش آشکار می‌سازد، عملکرد شرکت است. اما نمی‌توان درخصوص اثرگذارترین عامل تصمیمی اتخاذ نمود. لذا سازمان‌ها می‌بایستی در راستای بهبود عملکرد شرکت در همه جنبه‌ها نظیر مالی، مشتری، بازار، توسعه محصول جدید، شهرت نام تجاری و غیره توجه ویژه‌ای به نوآوری فناورانه داشته باشند و در راستای بهبود این امر، تمامی عوامل مؤثر را رصد کرده و به‌طور خاص در کنترل و بهبود عوامل درون‌سازمانی به منظور بهبود نوآوری فناورانه بکوشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - کاربردهای نوین فناوری شبکه‌های هوشمند بین خودرویی در صنعت راه‌آهن: بسترهای جدید جهت ظهور شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه حمل‌ونقل ریلی
        احمد رضا جعفریان مقدم
        پيشرفت‌هاي تکنولوژي و فناوري، راهکار جامع و کاربردي سيستم‌هاي حمل‌ونقل هوشمند (1ITS) را به منظور غلبه بر مشکلات حمل‌ونقلي، پيش‌روي مديران شهري قرار داده است. يکي از مهم‌ترين زيرسيستم‌هاي ITS که نقش بسزايي در کنترل ترافيک و سوانح دارد، سيستم و یا فناوری شبکه هوشمند بين خ چکیده کامل
        پيشرفت‌هاي تکنولوژي و فناوري، راهکار جامع و کاربردي سيستم‌هاي حمل‌ونقل هوشمند (1ITS) را به منظور غلبه بر مشکلات حمل‌ونقلي، پيش‌روي مديران شهري قرار داده است. يکي از مهم‌ترين زيرسيستم‌هاي ITS که نقش بسزايي در کنترل ترافيک و سوانح دارد، سيستم و یا فناوری شبکه هوشمند بين خودرويي (2VANET) مي‌باشد. VANET که هدف آن تأمين امنيت و راحتي براي مسافران است، شبکه‌اي متشکل از خودروها مي‌باشد که در آن خودروها به‌عنوان گره‌هاي شبکه با استفاده از فناوری‌های بي‌سيم با يکديگر در ارتباط هستند. در این مقاله ضمن معرفی فناوری شبکه VANET کاربردهای نوین آن در صنعت ریلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و فناوری شبکه هوشمند بین ناوگان ریلی (3RANET) پیشنهاد شده است. در RANET ناوگان ریلی گره‌های شبکه هستند و دارای ارتباط بی‌سیم و پویا با یکدیگر می‌باشند. افزایش درآمد، کاهش هزینه‌ها و سوانح، افزایش کارایی، افزایش رضایت صاحبان کالا و مسافران از مهم‌ترین اهداف صنعت راه‌آهن است که فناوری RANET در تحقق این اهداف می‌تواند نقش بسیار مهمی را ایفا نماید و زمینه توسعه حمل‌ونقل ریلی بدون راننده را فراهم آورد. RANET می‌تواند زمینه‌ساز ظهور شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های فناورانه حمل‌ونقل ریلی و بروز خلاقیت و نوآوری‌های کاربردی باشد. نتایج مقاله نشان می‌دهد که شرکت‌های دانش‌بنیان قادر خواهند بود در استفاده‌های نوین از فناوری RANET در زمینه‌هایی همچون برنامه‌ریزی حرکت قطارها، بلاک‌بندی پویا، برنامه‌ریزی حمل‌ونقل چند وجهی و مدیریت تقاطع‌ها و دستگاه‌های سوزن خطوط ریلی و غیره فعالیت نمایند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - شناسايي و وزن دهي عوامل مؤثر بر ارتقای جایگاه پارك هاي علم و فناوري در توسعه نظام ملي نوآوري
        سعید  شوال پور مجید  فروزانمهر حمیده حیدری رامشه معصومه حصاری
        پارک های علم و فناوری یکی از مهم ترین ابتکارات سیاست نوآورانه می باشند و در توسعه نظام نوآوری، دارای جایگاهی خاص هستند. نگرش سیستمی و حرکت همگرا در امور فناوری با هدف و تفکر ایجاد نسل جدیدی از دانشگاه‌ها و نظام علمی برای رفتن به سوی نظام نوآوری، برای همگرایی باید در کشو چکیده کامل
        پارک های علم و فناوری یکی از مهم ترین ابتکارات سیاست نوآورانه می باشند و در توسعه نظام نوآوری، دارای جایگاهی خاص هستند. نگرش سیستمی و حرکت همگرا در امور فناوری با هدف و تفکر ایجاد نسل جدیدی از دانشگاه‌ها و نظام علمی برای رفتن به سوی نظام نوآوری، برای همگرایی باید در کشور شکل گیرد و اگر صحبت از دانشگاه کارآفرین می‌شود، در کنار آن، پارک‏های علم و فناوری و مراکز رشد هم در نظام نوآوری جایگاه خود را دارند. در این پژوهش، کسب موفقیت در تقویت جایگاه پارک های علم و فناوری در توسعه نظام ملی نوآوری، مسأله اصلی می باشد. در این خصوص، بیش از یکصد عامل در 7 گروه سیاست گذاری، تأمین منابع مالی تحقیقات و نوآوری، تأمین دانش مورد نیاز در فرایند نوآوری، ارتقای کارآفرینی تکنولوژی، اشاعه و انتشار تکنولوژی، توسعه و ارتقای منابع انسانی، و تولید کالاها و ارائه خدمات، مورد شناسایی اولیه قرار می گیرد. نتایج، حاکی از آن است که شاخص های سیاست گذاری، تأمین منابع مالی تحقیقات و نوآوری، تأمین دانش مورد نیاز در فرآیند نوآوری، و ارتقای کارآفرینی تکنولوژی نزدیک به 75% عوامل تأثیرگذار را در خود جای داده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - مدل رقابت‌پذیری سازمانی با تأکید بر قابلیت‌های بازاریابی و نوآوری سازمانی در شرکت‌های دانش‌بنیان (مورد مطالعه: شهر یزد)
        سیدمحمد طباطبایی نسب فرزانه دشتی خویدکی رقیه محمدیان یزد
        تغییرات مداوم محیطی، بقای سازمان‌ها را به شکل‌های مختلف تهدید می‌کند. رقابت‌پذيري معياري كليدي براي ارزيابي درجه موفقيت كشورها، صنايع و بنگاه‌ها در ميدان‌هاي رقابتي سياسي، اقتصادي و تجاري به حساب مي‌آيد، بدين معني كه هر كشور، صنعت يا بنگاهي كه از توان رقابتي بالايي در ب چکیده کامل
        تغییرات مداوم محیطی، بقای سازمان‌ها را به شکل‌های مختلف تهدید می‌کند. رقابت‌پذيري معياري كليدي براي ارزيابي درجه موفقيت كشورها، صنايع و بنگاه‌ها در ميدان‌هاي رقابتي سياسي، اقتصادي و تجاري به حساب مي‌آيد، بدين معني كه هر كشور، صنعت يا بنگاهي كه از توان رقابتي بالايي در بازارهاي رقابتي برخوردار باشد، مي‌توان گفت كه از رقابت‌پذيري بالاتري برخوردار مي‌باشد. دستیابی به رقابت‌پذیری سازمانی بالاترین هدفی است که سازمان‌ها برای رسیدن به آن به اقدامات مختلفی روی می‌آورند. هم‌چنین در اقتصاد معاصر دانش، پایه و اساس رقابت‌پذیری سازمانی می‌باشد و مهم‌ترین اهداف هر نظام اقتصادی دستیابی به رشد اقتصادی پایدار است. شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند نقش مهمی در رشد اقتصادی ایفا نمایند چون نوآوربودن و رقابت‌پذیری از ویژگی‌های مهم آنهاست. در این پژوهش سعی شده تا با ارائه مدلی یکپارچه عوامل مؤثر بر رقابت‌پذیری سازمانی شناخته شود و گامی در جهت افزایش شناخت رقابت‌پذیری سازمان‌ها برداشته شود. بدین منظور تعداد 100 پرسشنامه بین شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری یزد توزیع شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز به‌واسطه مدلسازي معادلات ساختاري و با کمک روش حداقل مربعات جزئی و به‌کارگیري نرم‌افزار پی‌ال‌اس انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که رابطه معناداری بین قابلیت بازاریابی و رقابت‌پذیری سازمانی و هم‌چنین رابطه معناداری بین قابلیت نوآوری سازمانی و رقابت‌پذیری سازمانی وجود دارد، بین بازارمحوری و قابلیت بازاریابی نیز رابطه معناداری مشاهده شد، رابطه بین یادگیری‌محوری و قابلیت نوآوری سازمانی نیز معنادار بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - بررسی تطبیقی اقتصاد دانش‌بنيان در چند کشور منتخب و ارائه پیشنهادهایی برای ایران
        کیارش فرتاش محمدرضا  عطارپور امیرهادی عزیزی علی اصغر سعدآبادی
        در این مقاله، به بررسی تطبیقی تاریخچه و رویکردهای مختلف اقتصاد دانش‎بنیان به‌عنوان مفهومی تأثیرگذار در ارتقای تاب‎آوری ملی و توسعه‌پایدار، در ایران و چند کشور منتخب (از کشورهای توسعه‎یافته و در حال توسعه) پرداخته شده است. در این راستا، ضمن مقایسه سیاست‌گذاری در کشورهای چکیده کامل
        در این مقاله، به بررسی تطبیقی تاریخچه و رویکردهای مختلف اقتصاد دانش‎بنیان به‌عنوان مفهومی تأثیرگذار در ارتقای تاب‎آوری ملی و توسعه‌پایدار، در ایران و چند کشور منتخب (از کشورهای توسعه‎یافته و در حال توسعه) پرداخته شده است. در این راستا، ضمن مقایسه سیاست‌گذاری در کشورهای مختلف در جهت استقرار اقتصاد دانش‎بنیان، درس‎آموخته‎هایی برای ایران به‎‏جهت نیل به اقتصاد مبتنی بر دانش ارائه شود. از مهم‌ترین نکاتی که از مطالعه کشورها به‌‌عنوان نقاط تمرکز مشترک استخراج گردید، خاص و بعضاً منحصر به فرد‌بودن سیاست‌های توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در هر کشور با توجه به شرایط زمینه‌ای صنعتی و فناورانه هر کشور (سرمایه‎گذاری هدفمند در اقتصاد در کشورهایی نظیر هند و ترکیه در مقابل هماهنگی میان بازیگران اصلی صنعتی، علمی، فناورانه در توسعۀ اقتصادی فنلاند) است. بر این اساس سیاست‌هایی که در یک کشور در حال توسعه و یا توسعه‎یافته موجب توسعه اقتصاد دانش‌بنیان شده است، الزاماً در دیگر کشورها منجر به نتایج مشابه نمی‌شوند. نکته بعدی لزوم توجه به این مسأله می‌باشد که اقتصاد دانش‌بنیان فقط به حوزه فناوری‌های پیشرفته اختصاص ندارد و عامل اصلی نیل به اقتصاد دانش‌بنیان، علاوه ‌بر فناوری‌های پیشرفته، توجه به نوآوری به‌عنوان محور افزایش بهره‌وری فعالیت‌های اقتصادی و ارتقاي رقابت‌پذیری است که می‌تواند طیف وسیعی از فعالیت‌های با فناوری‌ پایین و متوسط را نیز شامل شود. به علاوه، هماهنگی بین بازیگران، مخصوصاً سیاست‌گذاران و بازیگران دولتی در سطوح عالی الزامی کلیدی در راستای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان در سطح ملی محسوب می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - اثر سرمایه فکری روی مزیت رقابتی و عملکرد سازمانی با نقش میانجی نوآوری و فرهنگ یادگیری اعضای هیأت‌علمی دانشگاه لرستان
        وحید دالوند رضا سپهوند امیرهوشنگ  نظرپوری
        سرمایه فکری را می‌توان اساسی‌ترین دارایی یک سازمان دانست که شرکت را در مسیر رشد و پیشرفت قرار می‌دهد. سرمایه فکري یکی از دارایی‌های نامشهود و ارزشی سازمان‌ها براي رسیدن به نوآوري و پاسخگویی به تحولات امروزي می‌باشد. بهره‌برداری از انواع مختلف دانش در سازمان یا سرمایه فک چکیده کامل
        سرمایه فکری را می‌توان اساسی‌ترین دارایی یک سازمان دانست که شرکت را در مسیر رشد و پیشرفت قرار می‌دهد. سرمایه فکري یکی از دارایی‌های نامشهود و ارزشی سازمان‌ها براي رسیدن به نوآوري و پاسخگویی به تحولات امروزي می‌باشد. بهره‌برداری از انواع مختلف دانش در سازمان یا سرمایه فکري می‌تواند منجر به افزایش مزیت رقابتی سازمان‌ها شود. دانش سازمانی فردي نقش مؤثری در تولید و توسعه خلاقیت و نوآوري در سطوح مختلف سازمان دارد هدف این پژوهش حاضر بررسی و مطالعه اثر سرمایه فکری بر مزیت رقابتی و همچنین نقش عملکرد سازمانی با نقش میانجی نوآوری و فرهنگ یادگیری در بین اعضای هیأت‌علمی دانشگاه لرستان است. این پژوهش از حیث روش دارای ماهیت توصیفی قرار می‌گیرد و همچنین یک پژوهش میدانی به‌حساب می‌آید که از لحاظ هدف از نوع پژوهش‌های کاربردی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش 286 نفر از اعضای هیأت‌علمی دانشگاه لرستان می‌باشند. روش نمونه‌گیری تصادفی متناسب با حجم نمونه و حجم نمونه براساس جدول مورگان و تعداد ۱۶۲ نفر می‌باشند. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسشنامه استاندارد است. داده‌های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزارهای Lisrel و SPSS تحلیل شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که سرمایه فکری بر مزیت رقابتی و عملکرد سازمانی از طریق نوآوری و فرهنگ یادگیری اثر مستقیم دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - تناسب استراتژیک بین استراتژی‌های نوآوری و عملکرد کسب‌وکارهای دانش‌بنیان
        فرشاد قادری فریبرز رحیم نیا
        توجه به جایگاه و نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در پیشبرد اهداف اقتصادی و اجتماعی کشور بسیار مهم جلوه می‌کند. این در حالی است تولیدات بدیع و نوآورانه تأثیر بسزایی در عملکرد این کسب‌وکارها ایجاد می‌کند، اگر با توجه به اقتضای محیط و نیاز بازار ارائه شوند وگرنه نوآوری انجام‌گرفته چکیده کامل
        توجه به جایگاه و نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در پیشبرد اهداف اقتصادی و اجتماعی کشور بسیار مهم جلوه می‌کند. این در حالی است تولیدات بدیع و نوآورانه تأثیر بسزایی در عملکرد این کسب‌وکارها ایجاد می‌کند، اگر با توجه به اقتضای محیط و نیاز بازار ارائه شوند وگرنه نوآوری انجام‌گرفته با تلاش و هزینه زیادی که برای یک سازمان دانش‌بنیان در پی داشته است، مورد قبول بازار قرار نگرفته و حذف خواهد شد. از طرفی با مطرح‌شدن موضوع پویایی محیط و آشفتگی در بازارهای کنونی، لزوم توجه به این کسب‌وکارها بیش‌ازپیش پررنگ‌تر می‌شود. شرکت‌های دانش‌بنیان بر پایه نوآوری در کسب‌وکارها بنا شده‌اند. این در حالی است که وجود آشفتگی در بازارها و پویایی محیط، توجه به ابعاد راهبردهای نوآوری را در شرایط مختلف محیطی مهم جلوه می‌دهد و کسب‌وکار دانش‌بنیانی که نوآوری را همسو با شرایط محیط مدنظر نداشته باشد در نوآوری شکست خواهد خورد و عملکرد خوبی نخواهد داشت. هدف این پژوهش بررسی تناسب راهبردی بین راهبرد‌های نوآوری و عملکرد کسب‌وکار با نقش تعدیل‌گر آشفتگی بازار و پویایی محیط می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 115 شرکت دانش‌بنیان در استان آذربایجان‌شرقی می‌باشد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد و فرضیه‌ها با نرم‌افزار AMOS مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که راهبرد نوآوری محصول و فرایند با عملکرد کسب‌وکار شرکت‌های دانش‌بنیان رابطه مثبت و معنی‌داری دارند. این در حالی است که نتایج آزمون تعدیل‌گری چنین نشان داد که نوآوری فرایند در پویایی محیط بالا و نوآوری محصول در آشفتگی بازار بالا تناسب راهبردی قابل ‌قبول با محیط دارند و بهتر عمل می‌کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - بررسی تأثیر حمایت‌های مالی دولت بر نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان: مبتنی بر داده‌های پیمایش نوآوری ایران
        پریسا ستاری محمدصادق خیاطیان یزدی فرهاد پناهی فر
        در دنیای کنونی، بقای هر سازمان یا شرکت نیازمند توانایی رقابت‌پذیری آن با سایر سازمان‌ها می‌باشد و از آنجایی‌که نوآوری یکی از مهم‌ترین محرک‌های رقابت‌پذیری شرکت‌ها محسوب می‌گردد، قادر است با ایجاد پویایی، بقای سازمان‌ها را حفظ کند؛ از طرفی یکی از چالش‌های هر سازمان برای چکیده کامل
        در دنیای کنونی، بقای هر سازمان یا شرکت نیازمند توانایی رقابت‌پذیری آن با سایر سازمان‌ها می‌باشد و از آنجایی‌که نوآوری یکی از مهم‌ترین محرک‌های رقابت‌پذیری شرکت‌ها محسوب می‌گردد، قادر است با ایجاد پویایی، بقای سازمان‌ها را حفظ کند؛ از طرفی یکی از چالش‌های هر سازمان برای انجام نوآوری، بحث تأمین مالی می‌باشد و از آنجایی‌که دولت‌های سراسر جهان برنامه‌هایی برای حمایت از نوآوری شرکت‌های کوچک و متوسط و دانش‌بنیان دارند، هدف از مقاله حاضر، بررسی تأثیر حمایت‌های مالی دولت بر نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان می‌باشد. برای تحلیل این موضوع از داده‌های پیمایش نوآوری ایران در بازه زمانی سال 1391 تا 1393 استفاده شده است. اجرای طرح ملی پیمایش نوآوری توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در راستای ارتقای ظرفیت‌های نوآورانه و فناورانه در کشور و گذار به اقتصاد دانش‌بنیان انجام شده است. تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان در این بازه زمانی، 1300 شرکت بوده که از این میان نمونه‌ای تصادفی به تعداد 306 شرکت از انتخاب شده است. روش تحقیق حاضر مدل‌سازی معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس می‌باشد و برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای SPSS و PLS استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان‌دهنده آن است که حمایت‌های مالی دولت بر نوآوری‌های فرایندی، بازاریابی و سازمانی شرکت‌های دانش‌بنیان، تأثیر مثبتی داشته است در‌حالی‌که این شرایط برای نوآوری محصولی وجود ندارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - طراحی الگوی قطب نوآوری فناوری با استفاده از رویکرد مدل‌سازی تفسیری ساختاری ISM))
        رمضان مهدی زاده پرویز  سعیدی بابک ضیاء احمد  مهرابیان
        قطب نوآوری یک اکوسیستم تحقیق و نوآوری منحصر به فرد است. این یک محیط جهانی است که اعضای علمی با کیفیت بالا، محققان، دانشجویان، نوآوران و کارآفرینان را جذب می‌کند. قطب‌های نوآوری به‌عنوان اجزای ضروری توسعه اقتصادی و اجتماعی مبتنی بر دانش در سال‌های اخیر در اکوسیستم نوآوری چکیده کامل
        قطب نوآوری یک اکوسیستم تحقیق و نوآوری منحصر به فرد است. این یک محیط جهانی است که اعضای علمی با کیفیت بالا، محققان، دانشجویان، نوآوران و کارآفرینان را جذب می‌کند. قطب‌های نوآوری به‌عنوان اجزای ضروری توسعه اقتصادی و اجتماعی مبتنی بر دانش در سال‌های اخیر در اکوسیستم نوآوری در حال گسترش می‌باشد و در طول مکانیسم‌های رشد کسب‌و‌کارهای فناورانه مورد توجه سیاست‌گذاران علم و فناوری در کشورها قرار گرفته است. برای رشد نوآوری‌های فناورانه در کشورهای در حال توسعه نیاز به شناخت و درک عمیق‌تری از فرایندهای ساختارهای توسعه نوآوری می‌باشد تا در اجرا و الگو‌برداری، اثربخشی مطلوب حاصل گردد لذا پژوهش حاضر بدنبال این هدف است که الگوی قطب نوآوری فناوری چگونه است. در این پژوهش از روش آمیخته کیفی و کمی استفاده شد. پژوهشگران پس از مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه با خبرگان عوامل کلیدی در ایجاد قطب نوآوری را شناسایی که شامل شش بعد شبکه و تعاملات اجتماعی، زیرساخت و منابع، وجود شرکت‌های نوآورانه و دانش‌بنیان، عوامل نهادی و تیم و ساختار شد. در این پژوهش با استفاده از روش مدل‌سازی تفسیری ساختاری ISM، عوامل مؤثر بر ایجاد قطب نوآوری فناورانه بطور سطح‌مند، اولویت‌بندی گردید و روابط میان عوامل نیز محاسبه گردید. عامل تیم مدیریتی و ساختار با بیشترین نفوذ بر دیگر عوامل و کمترین وابستگی به آنها بیشترین تأثیر را در روابط میان عوامل ایجاد قطب نوآوری داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - مروری بر وضعیت پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد در ایران
        مهدیه رضایی صدرآبادی
        در راستای دستیابی به اهداف توسعه‌ای کشور، نقش مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری به‌عنوان دو بازیگر کلیدی اکوسیستم نوآوری قابل توجه است. مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری نه تنها شکاف‏های موجود بین دانشگاه‏ها و سایر بخش‏ها مانند صنعت، کشاورزی و سلامت را رفع می‌کنند، بلکه چکیده کامل
        در راستای دستیابی به اهداف توسعه‌ای کشور، نقش مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری به‌عنوان دو بازیگر کلیدی اکوسیستم نوآوری قابل توجه است. مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری نه تنها شکاف‏های موجود بین دانشگاه‏ها و سایر بخش‏ها مانند صنعت، کشاورزی و سلامت را رفع می‌کنند، بلکه با جذب سرمایه‌های انسانی توانمند و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، روند انتقال فناوری و دانش را نیز تسهیل کرده و حرکت به سمت رشد و توسعه اقتصادی دانش‌بنیان را تسریع می‌کنند. همچنین، ظرفیت‌های موجود در پارک‌های علم و فناوری، بستر لازم برای تبادل تجربیات و داد و ستد علمی و فناوری با دیگر مراکز مشابه و شرکت‏‌های دارنده فناوری را فراهم می‌سازد. از این‌رو، ارائه تصویر واقعی از وضعیت موجود پارک‌ها و مراکز رشد فعال در کشور در راستای خط‌مشی‌گذاری و سیاست‌گذاری حوزه فناوری در کشور حائز اهمیت است. بر‌اساس داده‌های جمع‌آوری شده تا پایان تیرماه سال 1397، 36 پارک علم و فناوری و 83 مرکز رشد مستقل (غیروابسته به پارک) در 5 منطقه کشور مشغول به فعالیت بوده‌اند. مقاله حاضر که با جمع‌آوری داده‌های طبقه‌بندی شده از طریق پرسشنامه تا پایان تیرماه سال 1397 از 174 مرکز فوق با همکاری مرکز رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاددانشگاهی و دفتر امور فناوری وزارت علوم تحقیقات و فناوری تهیه شده است؛ سعی در بررسی و تحلیل هدفمند ابعاد مختلفی از وضعیت پارک‌ها و مراکز رشد ج.ا.ایران مبتنی بر استانداردهای کیفی گزارش‌های منتشرشده توسط انجمن بین‌المللی پارک‌های علم و فناوری1، دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - شناسایی نقش شتاب‌دهنده‌ها در توسعه اکوسیستم کارآفرینی با استفاده از رویکرد نوآوری باز
        میلاد  بخشم حسین کریمی مهدی حسین پور
        امروزه جامعه‌ای مي‌تواند در مسير توسعه، حركت روبه‌جلو و با شتابي داشته باشد كه با ايجاد بسترهاي لازم خود را به دانش و مهارت كارآفريني مولد تجهيز كند تا با استفاده از اين توانمندي ارزشمند، ساير منابع جامعه را به‌سوی ايجاد ارزش و حصول رشد و توسعه، مديريت و هدايت كنند. ترو چکیده کامل
        امروزه جامعه‌ای مي‌تواند در مسير توسعه، حركت روبه‌جلو و با شتابي داشته باشد كه با ايجاد بسترهاي لازم خود را به دانش و مهارت كارآفريني مولد تجهيز كند تا با استفاده از اين توانمندي ارزشمند، ساير منابع جامعه را به‌سوی ايجاد ارزش و حصول رشد و توسعه، مديريت و هدايت كنند. ترویج کارآفرینی به یک اکوسیستم نیاز دارد. چنین سیستمی به درجه بالایی از تعامل نیاز دارد که شامل نهادها، افراد و فرایندهایی است که با هدف ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری کارآفرینانه که به متقابل سودمند و خودمختارند کار می‌کنند. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقش شتاب‌دهنده‌ها در توسعه اکوسیستم کارآفرینی با استفاده از رویکرد نوآوری باز می‌باشد. طرح این پژوهش به‌صورت کیفی(مطالعه موردی چندگانه) بوده و ازنظر روش پژوهش، کاربردی است. ازاین‌رو با 20 نفر از نیروی انسانی اصلی مراکز شتاب‌دهنده شهر کرمانشاه مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته‌ای انجام‌شده است که با استفاده از روش نمونه‌گیری قضاوتی این افراد انتخاب شدند. در پژوهش حاضر، نقش مراکز شتاب‌دهنده‌های تجاری بر توسعه اکوسیستم کارآفرینی با استفاده از رویکرد نوآوری باز در دو بخش پیش از توسعه شرکت نوپا و پس از توسعه شرکت نوپا شناسایی و موردبررسی قرارگرفته است. نتایج حاکی از آن است که شتاب‌دهنده‌ها با ایجاد یک شبکه هماهنگ میان عاملین اکوسیستم استارتاپ و اکوسیستم کارآفرینی و شرکا آن‌ها، ایجاد روابط مبتنی بر ارتباطات عمودی و افقی مشترک میان عاملین اکوسیستم، ایجاد ارزش در مشارکت‌ها و برنامه‌های از پیش تعیین‌شده و ایجاد شبکه ارتباطی میان عاملین اکوسیستم با شبکه‌ها و شرکت‌های خارج از اکوسیستم، نقش خود را در توسعه اکوسیستم کارآفرینی ایفا می‌کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - طراحی و تدوین مدل سازمان تیم‌محور با رویکرد نوآوری سازمانی (مطالعه موردی مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری در خراسان رضوی)
        مریم دهنوی محمود  قربانی محمد  کریمی احمد  زنده دل
        با توجه به تحولاتی که امروزه در درون و بیرون سازمان‌ها صورت گرفته نیاز سازمان به نوآوری، انعطاف‌پذیری و پویایی بیش از پیش احساس می‌شود. تيم‌سازي در سازمان با تركيب واقعیت‌ها و دیدگاه‌های متفاوت براي ايجاد قابلیت‌های جديد، باعث نوآوري در سازمان‌ها می‌گردد. پژوهش حاضر با چکیده کامل
        با توجه به تحولاتی که امروزه در درون و بیرون سازمان‌ها صورت گرفته نیاز سازمان به نوآوری، انعطاف‌پذیری و پویایی بیش از پیش احساس می‌شود. تيم‌سازي در سازمان با تركيب واقعیت‌ها و دیدگاه‌های متفاوت براي ايجاد قابلیت‌های جديد، باعث نوآوري در سازمان‌ها می‌گردد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تدوین مدل سازمان تیم‌محور با رویکرد نوآوری سازمانی انجام گرفته است. این پژوهش از نظر روش تحقیق آمیخته کمی و کیفی است، از نظر هدف اکتشافی و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه و مصاحبه می‌باشد. جامعه آماری کلیه کارکنان مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری در خراسان رضوی بوده که بر‌اساس فرمول کوکران 108 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق تحلیل عاملی تأییدی به کمک نرم‌افزار آموس جهت میزان اعتبار مدل بهره گرفته شد. اجرای محاسبات لازم در نرم‌افزار ضمن تأیید روابط بین متغیرهای مکنون در مدل ساختاری نشانگر این است که مقدار CFI برای مدل اندازه‌‌گیری مرتبه اول نوآوری و سازمان تیم‌محور و همچنین مدل تحلیل عاملی مرتبه دوم به ترتیب برابر 903/0، 901/0 و 908/0 است که با توجه به اینکه بیشتر از 9/0 می‌باشد می‌توان گفت که داده‌ها به‌طور بسیار مناسبی برازش یافته است. با توجه به نتایج تحقیق می‌توان عنوان نمود که تمرکز بر متغیرهای سازمان تیم‌محور می‌تواند نوآوری سازمانی کارکنان را افزایش دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - بررسی ساختار و تکامل شبکه نوآوری کشورهای فرارسی کننده در حوزه انرژی خورشیدی با استفاده از تحلیل استنادات پتنت
        محبوبه  نوری زاده طاهره صاحب شقایق  صحرایی علی ملکی
        در طول سه دهه گذشته، پژوهش‌ها بر این موضوع متمرکز بوده‌است که کشورهای متأخر چگونه و تحت چه شرایطی توانسته‌اند به تولیدکنندگان اصلی فناوری‌های جدید همچون انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل شوند و در این حوزه فرارسی فناورانه نمایند. این موضوع برای کشورهای در حال توسعه از آن جهت مو چکیده کامل
        در طول سه دهه گذشته، پژوهش‌ها بر این موضوع متمرکز بوده‌است که کشورهای متأخر چگونه و تحت چه شرایطی توانسته‌اند به تولیدکنندگان اصلی فناوری‌های جدید همچون انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل شوند و در این حوزه فرارسی فناورانه نمایند. این موضوع برای کشورهای در حال توسعه از آن جهت مورد تاکید است که از سویی بیشترین رشد تقاضای انرژی در سال‌های آینده در این کشورها خواهد بود و از سوی دیگر پنجره فرصت سبزی است تا سایر کشورهای در حال‌توسعه بتوانند با در نظر گرفتن آن به درس‌آموزی و یادگیری پرداخته و در جهت فرارسی در این حوزه‌ها تلاش نمایند. در این پژوهش سعی شده‌است تا فرارسی فناورانه از طریق تحلیل ساختار و تکامل شبکه نوآوری حوزه انرژی خورشیدی با استفاده از تحلیل استنادات پتنت بررسی شود. بدین منظور پتنت‌های این حوزه از پایگاه نوآوری دِرونت و در بازه زمانی سال 1980 تا 2017 استخراج و پاکسازی شد. سپس شبکه استنادات تشکیل و با استفاده از روش‌های تجزیه و تحلیل شبکه‌های اجتماعی ساختار کلی شبکه و ویژگی‌های سطح کشور بررسی شد. نتایج نشان داد که کشورهایی که از طرفی به مرور ظرفیت جذب خود را از طریق پیوستن به شبکه جهانی نوآوری و حرکت در خط سیر فناوری‌های کشورهای پیشرو از طریق افزایش استنادات به پتنت‌های این کشورها، افزایش دادند و از طرفی دیگر پتنت‌های باکیفیتی در حوزه‌های جدید ثبت کرده‌اند، مورد استناد روزافزون سایر کشورها قرار گرفته‌ و موفق شدند در شبکه جایگاه ویژه‌ای به عنوان واسط و میانجی انتقال و اشاعه فناوری پیدا کنند و موفق به فرارسی فناورانه شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - تحلیل و طراحی زیست‌بوم نوآوری نیرو: تجربیات و درس‌های آینده
        علیرضا ولیان محمدصالح اولیاء
        با افزایش سهم نوآوری در اقتصاد کشورها و تبدیل آن به مهم‌ترین مزیت رقابتی، توجه به این مفهوم به صورت فزاینده‌ای افزایش یافته است. از جمله، تحلیل و طراحی نظام‌هایی که بتواند پرورش‌دهنده نوآوری باشد در کانون توجه سیاست‌گذاران علم و فناوری در سال‌های اخیر قرار گرفته است. یک چکیده کامل
        با افزایش سهم نوآوری در اقتصاد کشورها و تبدیل آن به مهم‌ترین مزیت رقابتی، توجه به این مفهوم به صورت فزاینده‌ای افزایش یافته است. از جمله، تحلیل و طراحی نظام‌هایی که بتواند پرورش‌دهنده نوآوری باشد در کانون توجه سیاست‌گذاران علم و فناوری در سال‌های اخیر قرار گرفته است. یکی از این نظام‌ها که در طول قریب به یک دهه گذشته، بحث‌های زیادی را در جوامع علمی و حرفه‌ای حوزه نوآوری پدید آورده، زیست‌بوم نوآوری است. برخی از ویژگی‌های مطرح‌شده برای زیست‌بوم نوآوری نظیر استقلال بازیگران، تعاملات غیرخطی در سطح خرد، الگوهای پدیدارشونده و مرزهای سست، آنرا از نظام‌های سنتی متمایز کزده است. مجموعه صنعت آب و برق شامل شرکت‌های متعدد تولیدی و خدماتی، مؤسسات آموزشی تحقیقاتی و فناوری، شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، و نهادهای پشتیبان را می‌توان بعنوان یک زیست‌بوم نوآوری بخشی در نظر گرفت که عناصر آن در تعامل با یکدیگر به تبادل ارزش برای رسیدن به هدف تأمین آب و برق مطمئن و پایدار برای جامعه می‌پردازند. این مقاله حاصل پروژه‌ای است که به منظور تحلیل، طراحی و استقرار زیست‌بوم نوآوری نیرو از نیمه دوم سال 1398 آغاز گردید. در این راستا و مبتنی بر روش‌های مدل‌سازی نرم، کارگاه‌های تحلیل و نگاشت نقش‌ها با حضور ذینفعان و بازیگران کلیدی زیست‌بوم نوآوری نیرو برگزار و رویکرد سیستم‌های انطباقی پیچیده برای شناسایی و تحلیل پویایی‌های این زیست‌بوم استفاده شده است. بر‌اساس نتایج بدست‌آمده، نقش‌ها و وظایف هر کدام از بازیگران زیست‌بوم نوآوری نیرو در قالب یک ساختار همراستا شامل دو سطح عناصر پیشخوان و پشتیبان در گستره فرایند تجاری‌سازی بدست آمد. نتایج این مقاله می‌تواند دیدگاه تازه‌ای برای سیاست‌گذاری زیست‌بوم‌های نوآوری در اختیار پژوهشگران و فعالان این حوزه قرار دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - بررسی وضعیت ایران در شاخص جهانی نوآوری (GII)
        امیرعلی  کریمی علی ملکی
        امروزه بسیاری از کشورها به پدیده نوآوری به‌عنوان ابزاری جهت رشد و توسعه اقتصادی می‌نگرند. وجود پیچیدگی‌های فراوان در مسیر خلق تا به‌کارگیری نوآوری سبب شده است تا دانشمندان بسیاری نوآوری را در قالب یک اکوسیستم مورد ارزیابی قرار دهند. یکی از گزارش‌هایی که به‌طور مفصل اکوس چکیده کامل
        امروزه بسیاری از کشورها به پدیده نوآوری به‌عنوان ابزاری جهت رشد و توسعه اقتصادی می‌نگرند. وجود پیچیدگی‌های فراوان در مسیر خلق تا به‌کارگیری نوآوری سبب شده است تا دانشمندان بسیاری نوآوری را در قالب یک اکوسیستم مورد ارزیابی قرار دهند. یکی از گزارش‌هایی که به‌طور مفصل اکوسیستم نوآوری را مورد سنجش قرار می‌دهد، شاخص جهانی نوآوری است. این شاخص، با بهره‌گیری از هفت رکن که هر یک از ارکان دارای سه زیر رکن و هر زیر رکن نیز دارای تعدادی شاخص است، جنبه‌های مختلف نوآوری را مورد بررسی قرار می‌دهد. کشور ایران با سابقه حضور 12 ساله در گزارش روند رو به رشدی را طی نموده به‌طوری‌که از رتبه 120 در سال 2014 به رتبه 53 در سال 2022 رسیده است. مطالعه وضعیت ایران در شاخص‌های مختلف نشان می‌دهد کشور در تربیت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، تولید مقاله و ثبت اختراع داخلی وضعیت بسیار مناسبی در جهان داشته است، حال آنکه در شاخص‌های مرتبط با محیط کسب و کار همکاری‌های نوآورانه وضعیت نامناسبی دارد. به دلیل عدم وجود داده یا به‌روز نبودن آن‌ها، وضعیت ایران در برخی از شاخص‌ها و زیررکن‌ها قابل استناد دقیق نیست. این نکته به خوبی نشان می‌دهد سیاست‌گذار برای ارزیابی اکوسیستم نوآوری باید پایگاه داده داخلی به روز داشته باشد تا بتواند سیاست‌های مؤثر و منعطفی را اتخاذ نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - تحلیل و ارزیابی زیست‌بوم‌های نوآوری، مطالعه‌ی موردی یزد و مازندران
        مصطفی کریمیان اقبال اردلان  اوشانی محمدرضا خدابخشی علی معتمدزادگان محمدمهدی لطفی
        امروزه نوآوری، انعطاف‌پذیری و آمادگی برای تغییر، مهم‌ترین فاکتورهای توسعه‌ی اقتصادی در کشورها محسوب می‌شوند. بررسی تجربیات سایر کشورها و رویکردهاي نوین دنیا در‌خصوص توسعه‌ی پایدار مبتنی بر نوآوری، این نکته را گوشزد می‌کند که حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان، مستلزم شناخت ن چکیده کامل
        امروزه نوآوری، انعطاف‌پذیری و آمادگی برای تغییر، مهم‌ترین فاکتورهای توسعه‌ی اقتصادی در کشورها محسوب می‌شوند. بررسی تجربیات سایر کشورها و رویکردهاي نوین دنیا در‌خصوص توسعه‌ی پایدار مبتنی بر نوآوری، این نکته را گوشزد می‌کند که حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان، مستلزم شناخت نوآوري است. از طرفی، نوآوري فرایندي پیچیده است و براي رسیدن به یک فضاي کسب‌وکار نوآور و پایدار، می‌بایستی مجموعه‌اي از بازیگران، عوامل، زیرساخت‌ها، قوانین و همینطور مجموعه‌اي از هنجارها و قواعد در کنار هم وجود داشته باشند و بتوانند به خوبی با هم تعامل کنند. چنین مجموعه‌ای، رفتاری مشابه زیست‌بوم‌های طبیعی دارد که در آن هر یک از اجزا بر هم اثرگذارند. لذا، در سال‌های اخیر، مدلی برای توصیف زیست‌بوم‌های نوآوری معرفی شده است که مدل جنگل بارانی نام دارد. در این مقاله، سعی شده است تا به تشریح رفتار زیست‌بوم‌های نوآوری از منظر این مدل پرداخته شود. این مدل، ابزاری را تحت عنوان کارت امتیازی جنگل بارانی در اختیار قرار می‌دهد که سنجه‌ی مناسبی برای ارزیابی و تحلیل زیست‌بوم‌های نوآوری است. بنابراین در بخش‌ دوم این مقاله، به ارزیابی و تحلیل دو زیست‌بوم نوآوری یزد و مازندران بر همین اساس پرداخته شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که زیست‌بوم نوآوری یزد از نظر سخت‌افزاری به مراتب وضعیت بهتری نسبت به بعد نرم‌افزاری و فرهنگ حاکم بر زیست‌بوم دارد. اما در مازندران، هر دو حوزه‌ی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری زیست‌بوم کمابیش مشابه یکدیگرند و نیاز به تقویت دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - اثرات استارت‌آپ ویزاها بر آینده زیست‌بوم نوآوری و کارآفرینی کشورها
        محمدامین مولا بهرام صلواتی
        طی دهه‌های گذشته رقابت جهانی برای جذب استعدادها شدت دوچندانی یافته است. در این میان مهاجران اقتصادی و افراد ماهر که از توانایی لازم برای ایجاد شغل و منفعت اقتصادی برخوردارند به گزینه‌ای جذاب برای کشورهای مختلف تبدیل شده است. در این راستا بسیاری از کشورهای دنیا خصوصاً طی چکیده کامل
        طی دهه‌های گذشته رقابت جهانی برای جذب استعدادها شدت دوچندانی یافته است. در این میان مهاجران اقتصادی و افراد ماهر که از توانایی لازم برای ایجاد شغل و منفعت اقتصادی برخوردارند به گزینه‌ای جذاب برای کشورهای مختلف تبدیل شده است. در این راستا بسیاری از کشورهای دنیا خصوصاً طی یک دهه گذشته از طریق بهبود جذابیت کشوری و ارتقای برند کشور خود و از طریق طرح‌های کارآفرینی و نوآوری همچون روادید استارتاپی به جذب کارآفرینان نوآور و مؤسسان استارتاپ‌ها بپردازند. در این مقاله سعی شده است تا با مروری اجمالی بر ماهیت و چیستی روادید استارتاپی، وضعیت اکوسیستم کارآفرینی و نوآوری کشورهای دارای روادید استارتاپی مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله